Xuyên khung, một loại cây xanh được coi là một loại thảo dược quý trong Đông y. Vậy xuyên khung có tác dụng gì đối với sức khỏe con người? Hãy cùng tôi khám phá chi tiết về công dụng nổi bật của loại thảo dược này nhé!
Nguồn gốc cây xuyên khung
Cây xuyên khung là một loại cây thuốc được tìm thấy chủ yếu ở vùng khí hậu nhiệt đới. Nguồn gốc của loại dược liệu này xuất phát từ Đông Á và hiện nay loại thảo dược này được trồng chủ yếu ở Trung Quốc, Ấn Độ và Nepal.
Xuyên khung rất dễ thích ứng khi được trồng trong loại đất tốt, ngoài ra, bạn có thể trồng trong đất pha cát và nhiều mùn. Thời gian tốt nhất để trồng cây xuyên khung là vào cuối xuân. Nếu trồng quá muộn cây có thể không phát triển và khỏe mạnh đủ trước khi mùa đông đến. Bởi do cây xuyên khung cần mất khoảng 2 năm để phát triển trước khi có thể thu hoạch được.
Bộ phận thường dùng của cây xuyên khung
Thân rễ xuyên khung, cũng được gọi là rễ chính, là phần của cây được sử dụng làm thuốc. Thông thường, rễ được thu hái khi thân đã phình ra. Sau khi thu hái, rễ được làm sạch bằng cách tách bỏ đất và cát, phơi dưới ánh nắng hoặc sấy khô cho đến khi hoàn toàn khô. Sau khi đã làm sạch và loại bỏ các tạp chất, thân rễ xuyên khung sẽ được ủ để mềm, sau đó được thái thành các phiến mỏng và tiếp tục phơi hoặc sấy khô để sử dụng trong y học.
Cây xuyên khung có tác dụng gì?
Theo Đông y
Cây xuyên khung được ghi lại lần đầu tiên trong cuốn sách Thần Nông Bản Thảo Dược, được biên soạn vào thời kỳ nhà Tần hoặc nhà Hán. Loại cây này có mùi vị cay nồng, tính ấm và có tác dụng đặc biệt lên gan, túi mật và màng tim.
Cây xuyên khung có khả năng thúc đẩy tuần hoàn máu ở phần dưới cơ thể, giúp lưu thông máu và giảm đau. Do đó, loại thảo dược này được sử dụng phổ biến trong điều trị các vấn đề phụ khoa, đặc biệt là trong trường hợp kinh nguyệt không đều, vô kinh và đau bụng kinh.
Ngoài ra, thành phần hoạt chất của cây xuyên khung có tác dụng hỗ trợ não bộ. Loại cây này được coi là một loại thuốc hàng đầu trong việc điều trị các loại đau đầu do gió lạnh hoặc gió nóng, phong hàn ẩm thấp, huyết ứ và thiếu máu. Mặt khác, xuyên khung cũng có tác dụng trong việc giảm đau và điều trị chứng đau khớp do thấp khớp và tình trạng liệt nửa người do đột quỵ.
Theo dược lý hiện đại
Cây xuyên khung đã được sử dụng trong hàng ngàn năm để điều trị các vấn đề khác nhau như đau đầu, đau khớp, rối loạn kinh nguyệt, sưng đau, các bệnh tim mạch và mạch máu não. Loại dược liệu này có những tác dụng sau:
- Thuốc giảm đau: Có khả năng giảm cường độ các tín hiệu đau trong cơ thể.
- Kháng khuẩn: Có khả năng chống lại vi khuẩn gây bệnh như Pseudomonas aeruginosa, vi khuẩn thương hàn, vi trùng lỵ và vi khuẩn gây mủ.
- Chống nấm: Có khả năng tiêu diệt các loại nấm bằng cách phá vỡ cấu trúc tế bào của chúng.
- Thuốc an thần: Cây xuyên khung giúp giảm lo lắng và gây ngủ, tạo cảm giác thư thái cho người sử dụng.
- Phòng và điều trị xơ vữa động mạch: Có khả năng giảm mức cholesterol trong huyết thanh, giảm mật độ lipoprotein và ngăn chặn sự hình thành xơ vữa động mạch.
- Ức chế hình thành huyết khối tiểu cầu: Cây xuyên khung có tác dụng ngăn chặn quá trình hình thành huyết khối trong tiểu cầu.
- Bảo vệ chức năng nội mô: Chất phthalide có trong cây xuyên khung giúp bảo vệ chức năng của nội mô khỏi tổn thương do thiếu máu cục bộ và cải thiện quá trình tưới máu cho cơ tim.
- Tác động đến mạch máu não: Có khả năng giảm phù não và tăng lưu lượng máu đến não, giúp phòng ngừa thiếu máu não và điều trị các vấn đề như đau nửa đầu và đột quỵ do thiếu máu cục bộ.
- Tác dụng hạ sốt và chống viêm: Cây xuyên khung có khả năng làm giảm sốt và có tác dụng chống viêm trong cơ thể.
Những ai không nên dùng cây xuyên khung?
Bạn cần nên kiêng sử dụng cây xuyên cung trong các bài thuốc nếu thuộc các trường hợp sau đây:
- Tiền sử dị ứng: Nếu có tiền sử dị ứng với cây xuyên khung hoặc bất kỳ thành phần nào trong dược liệu này, bạn cần nên tránh sử dụng.
- Âm hư hỏa vượng: Người có tình trạng âm hư (thiếu năng lượng âm) hoặc hỏa vượng (nhiệt độ cơ thể tăng cao) nên hạn chế sử dụng cây xuyên khung.
- Đàm do hen suyễn, khí thăng: Cây xuyên khung có tính ấm và kích thích tuần hoàn máu, do đó không nên sử dụng trong trường hợp có đàm do hen suyễn hoặc khí thăng.
- Triệu chứng khô miệng, khô họng, ra mồ hôi trộm vào ban đêm, phiền táo: Cây xuyên khung có tính ấm, có thể làm tăng triệu chứng khô miệng, khô họng và tạo ra mồ hôi trộm vào ban đêm. Nếu bạn gặp các triệu chứng này, cần nên hạn chế sử dụng cây xuyên khung.
- Đầy bụng, chán ăn: Nếu bạn có triệu chứng đầy bụng, chán ăn hoặc sự mất cân bằng giữa khí và huyết, bạn cần nên tránh sử dụng cây xuyên khung.
- Ra nhiều máu trong kỳ kinh nguyệt: Nếu bạn bị ra nhiều máu trong kỳ kinh nguyệt, hãy nên hạn chế sử dụng cây xuyên khung.
- Vấn đề về nội tạng và xuất huyết: Người đang gặp các vấn đề về nội tạng hoặc có xuất huyết cần nên tư vấn ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng cây xuyên khung.
- Phụ nữ mang thai: Phụ nữ mang thai nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng cây xuyên khung nhằm đảm bảo an toàn tối đa cho thai nhi.
Bài viết trên đây là những chia sẻ của Nhà thuốc Long Châu về nội dung cây xuyên khung là gì, xuyên khung có tác dụng gì đối với sức khỏe. Hy vọng rằng qua bài viết trên, bạn sẽ có thêm nhiều thông tin hữu ích về loại cây xuyên khung trong các bài thuốc chữa trị bệnh.
FAQs
- Cây xuyên khung có thể trồng ở đâu?: Cây xuyên khung rất dễ thích ứng khi được trồng trong loại đất tốt, có thể trồng trong đất pha cát và nhiều mùn. Thời gian tốt nhất để trồng cây xuyên khung là vào cuối xuân.
- Thời gian thu hoạch cây xuyên khung là bao lâu?: Cây xuyên khung cần mất khoảng 2 năm để phát triển trước khi có thể thu hoạch được.
- Cây xuyên khung có tác dụng gì theo Đông y?: Cây xuyên khung có khả năng thúc đẩy tuần hoàn máu, giúp lưu thông máu và giảm đau. Nó cũng được sử dụng phổ biến trong điều trị các vấn đề phụ khoa, đặc biệt là trong trường hợp kinh nguyệt không đều, vô kinh và đau bụng kinh.
- Cây xuyên khung có tác dụng gì theo dược lý hiện đại?: Cây xuyên khung có nhiều tác dụng như giảm đau, kháng khuẩn, chống nấm, thuốc an thần, phòng và điều trị xơ vữa động mạch, ức chế hình thành huyết khối tiểu cầu, bảo vệ chức năng nội mô, tác động đến mạch máu não và tác dụng hạ sốt và chống viêm.
- Ai không nên dùng cây xuyên khung?: Cây xuyên khung không nên sử dụng trong các trường hợp tiền sử dị ứng, âm hư hỏa vượng, đàm do hen suyễn hoặc khí thăng, triệu chứng khô miệng, khô họng, ra mồ hôi trộm vào ban đêm, phiền táo, đầy bụng, chán ăn, ra nhiều máu trong kỳ kinh nguyệt, vấn đề về nội tạng và xuất huyết, và phụ nữ mang thai.
Conclusion
Nhà thuốc Long Châu đã chia sẻ về cây xuyên khung là gì và xuyên khung có tác dụng gì đối với sức khỏe. Cây xuyên khung là một loại thảo dược quý có nhiều công dụng trong Đông y và dược lý hiện đại. Tuy nhiên, cần chú ý các trường hợp không nên sử dụng cây xuyên khung. Hy vọng rằng bài viết này đã mang đến cho bạn thêm nhiều thông tin hữu ích về loại cây quý giá này.