Chăm sóc rốn trẻ sơ sinh thật đúng cách để tránh nguy cơ nhiễm trùng rốn hoặc uốn ván rốn sơ sinh là mối lo của nhiều bậc phụ huynh. Hôm nay, chúng tôi xin giới thiệu đến các bậc phụ huynh một số thông tin quan trọng về cách chăm sóc rốn cho bé sơ sinh.
Vì sao cần chăm sóc rốn cho trẻ sơ sinh?
Dây rốn là phần kết nối giữa thai nhi và nhau thai trong tử cung của mẹ. Dây rốn mang nhiệm vụ vận chuyển dinh dưỡng và oxy từ mẹ đến nuôi dưỡng thai nhi trong suốt thời gian mang bầu. Khi bé chào đời, bé đã có khả năng tự thở, bú và tiểu tiện, do đó, dây rốn không còn cần thiết và sẽ được bác sĩ cắt bỏ ngay sau khi sinh. Cuống rốn là phần còn lại sau khi dây rốn được cắt tại phòng sinh.
Quá trình rụng rốn ở trẻ sơ sinh diễn ra nhanh hay chậm phụ thuộc vào cơ địa, sức khỏe và cách chăm sóc rốn của bậc phụ huynh. Bình thường, sau khi cuống rốn khô lại và lành, nó sẽ có màu nâu, xám hoặc đen. Việc cuống rốn teo lại và rụng đi có thể mất từ 1-2 tuần, thậm chí lên đến 3 tuần (21 ngày). Bậc phụ huynh hãy để cuống rốn rụng tự nhiên, không kéo ra và đảm bảo cuống rốn luôn sạch và khô để tránh nhiễm trùng.
Sau khi cuống rốn rụng, có thể xuất hiện một ít dịch nhầy đục, đôi khi có ít máu, kéo dài đến khi rốn lành sau vài ngày. Đây là phản ứng viêm sinh lý. Nếu không chăm sóc rốn cho bé sạch sẽ, bé có nguy cơ bị nhiễm trùng, mặc dù nguy cơ này ít hơn so với 2-3 ngày sau sinh. Có những yếu tố làm chậm quá trình rụng rốn ở trẻ sơ sinh như sinh non, lạm dụng chất sát khuẩn, thuốc kháng sinh, nhiễm trùng rốn và suy giảm miễn dịch ở trẻ.
Nhiễm trùng rốn là hiện tượng đầu tiên xảy ra khi bé không được chăm sóc rốn đúng cách. Tình trạng này có thể làm chậm quá trình rụng rốn. Vi khuẩn có thể xâm nhập vào máu gây nhiễm trùng huyết hay gây uốn ván rốn, đều là những biến chứng nguy hiểm có thể gây tử vong và đe dọa tính mạng của bé.
“Vì thế, bậc phụ huynh cần trang bị kiến thức và thực hiện chăm sóc rốn trẻ sơ sinh đúng cách để tránh nguy cơ nhiễm trùng rốn ở bé”, bác sĩ Nguyễn Văn Toản khuyến cáo.
Hướng dẫn cách chăm sóc rốn trẻ sơ sinh đúng quy trình
Để giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng rốn, dưới đây là 4 cách chăm sóc rốn trẻ sơ sinh ngay sau khi bé ra đời và trong những ngày đầu tiên sau sinh bậc phụ huynh cần tham khảo:
1. Vệ sinh vùng rốn của bé
Bậc phụ huynh cần chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ sau khi vệ sinh rốn cho bé:
- Que bông vô trùng.
- Gạc vô trùng.
- Nước muối sinh lý.
Lưu ý: Không sử dụng băng rốn, rốn cần được thông thoáng hoàn toàn.
Quy trình chăm sóc rốn cho bé như sau:
- Bậc phụ huynh rửa tay sạch bằng xà phòng diệt khuẩn.
- Sử dụng que bông hoặc gạc đã thấm nước muối sinh lý vệ sinh rốn theo các bước sau: dùng que bông lau từ chân rốn ngược lên cuống rốn, dùng que bông lau vòng quanh rốn ở vị trí tiếp xúc với da bụng và dùng que bông khác lau vùng da rộng quanh rốn. Bậc phụ huynh cần sử dụng que bông hoặc gạc mới ở mỗi lần vệ sinh cho bé.
- Lau khô rốn bằng gạc vô trùng. Sau đó, để rốn khô ráo và bé mặc quần áo có chất liệu thoáng. Đóng bỉm thấp dưới rốn để tránh phân và nước tiểu tràn lên rốn.
- Lặp lại các bước trên mỗi ngày 1 lần cho đến khi cuống rốn của bé rụng tự nhiên.
2. Cẩn thận khi tắm cho bé
Nhiều bậc phụ huynh chỉ lau người cho bé, không tắm cho bé cho đến khi cuống rốn rụng. Tuy nhiên, bậc phụ huynh cần hiểu rằng việc tắm cho bé không gây hại gì, miễn là không ngâm bé vào nước và giữ cho cuống rốn khô ráo. Nếu thấy cuống rốn bị ướt, hãy sử dụng tăm bông mềm để lau khô.
Cuống rốn của bé có thể bị bẩn do hoạt động đi tiêu. Khi đó, bậc phụ huynh hãy nhẹ nhàng làm sạch bằng nước, rồi sử dụng nước muối sinh lý để vệ sinh sạch lại và lau khô.
3. Cẩn thận khi mặc quần áo cho bé
Khi mặc quần áo hoặc đặt tã cho bé, bậc phụ huynh hãy chú ý để tã và quần áo nằm phía dưới rốn để giữ cho rốn tiếp xúc với không khí, như vậy rốn bé sẽ khô nhanh hơn. Cố gắng để vùng rốn hở, tiếp xúc với không khí càng nhiều càng tốt.
4. Để cuống rốn rụng tự nhiên
Nếu đã theo dõi một khoảng thời gian nhưng cuống rốn của bé vẫn chưa rụng, bậc phụ huynh đừng lo lắng và không nên can thiệp. Hãy kiên nhẫn chờ đợi, vì đôi khi cuống rốn có thể rụng chậm hơn bình thường. Tuy nhiên, nếu thấy tại vị trí cuống rốn xuất hiện các dấu hiệu bất thường như chảy máu hay dịch mủ, có mùi hôi, vùng da quanh rốn đỏ hoặc bé có sốt cao, bỏ bú,… bậc phụ huynh hãy đưa bé đến cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ kiểm tra và tư vấn đúng cách.
Sau khi cuống rốn rụng, bậc phụ huynh sẽ thấy lỗ rốn của bé. Lỗ rốn có thể nổi hạt màu đỏ gọi là u hạt rốn, hoặc thậm chí có thể chảy máu. Đây là những hiện tượng bình thường và sẽ tự lành trong vòng 1 tuần, do đó bậc phụ huynh không cần quá lo lắng. Nếu u hạt rốn tồn tại lâu hơn 1 tuần, bậc phụ huynh cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn.
Khi nào nên đưa bé sơ sinh đến cơ sở y tế?
Chăm sóc rốn cho bé sơ sinh tưởng chừng đơn giản nhưng thực tế, có nhiều trường hợp bậc phụ huynh không vệ sinh rốn đúng cách gây nhiễm trùng rốn. Bác sĩ Nguyễn Văn Toản khuyến cáo rằng nếu bé có những dấu hiệu nhiễm trùng rốn, bậc phụ huynh cần đưa bé đến cơ sở y tế uy tín để được can thiệp và điều trị kịp thời, tránh nguy hiểm. Các dấu hiệu nên chú ý bao gồm:
- Bé có sốt cao trên 38 độ C hoặc bé mệt, bỏ bú.
- Rốn bé ửng đỏ và sưng tấy.
- Cuống rốn bé chảy dịch có màu vàng và có mùi hôi.
- Có thể có dịch hoặc máu nhẹ chảy từ rốn.
- Bé khóc khi được chạm vào rốn.
“Khi bé có những dấu hiệu nhiễm trùng rốn, bậc phụ huynh cần đưa bé đến ngay cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám và đưa ra hướng điều trị kịp thời. Các bác sĩ và điều dưỡng sẽ hướng dẫn bậc phụ huynh cách vệ sinh đúng cách trong trường hợp bé nhiễm trùng rốn nặng phải nhập viện điều trị. Trường hợp bé được chỉ định điều trị và theo dõi tại nhà, bậc phụ huynh cần tuân thủ chặt chẽ toa thuốc kê đơn của bác sĩ, đảm bảo bé uống đúng và đủ liều ngay khi tình trạng đã cải thiện”, bác sĩ Toản chia sẻ.
Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh được đầu tư với cơ sở vật chất khang trang, trang bị hệ thống máy móc hiện đại, sở hữu các chuyên gia chuyên môn giàu kinh nghiệm và các chuyên khoa trong bệnh viện như Trung tâm Sản Phụ khoa, Trung tâm Sơ sinh, khoa Nhi, Trung tâm Tim mạch, Trung tâm Xét nghiệm và Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh.
Khi lựa chọn dịch vụ thai sản tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, bậc phụ huynh sẽ được bác sĩ hướng dẫn cách chăm sóc cho thai kỳ khỏe mạnh, sinh nở an toàn và sau khi sinh, mẹ sẽ được nữ hộ sinh hướng dẫn cách tắm bé, massage cho bé và vệ sinh rốn đúng cách để ngăn ngừa nhiễm trùng và các vấn đề đe dọa sức khỏe và tính mạng của bé. Các chuyên gia Sơ sinh tại đây chú trọng chăm sóc sức khỏe của bé từ khi lọt lòng đến khi ra viện.
Ngoài ra, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh cũng tổ chức lớp học tiền sản với nhiều nội dung bổ ích, trong đó có hướng dẫn bậc phụ huynh cách chăm sóc rốn trẻ sơ sinh đúng cách tại nhà, trang bị kiến thức và kỹ năng cho bậc phụ huynh ngay trước khi bé chào đời.
Hy vọng qua bài viết này, bậc phụ huynh đã biết cách chăm sóc rốn trẻ sơ sinh đúng quy trình và nhận biết được dấu hiệu nhiễm trùng rốn để xử lý kịp thời và tránh biến chứng nguy hiểm. Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc băn khoăn nào, bậc phụ huynh hãy liên hệ đến Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được các chuyên gia tận tâm hỗ trợ và an tâm tận hưởng những khoảnh khắc đầu đời cùng con yêu!
FAQs
Tôi cần chuẩn bị những gì khi vệ sinh rốn cho bé?
Trước khi vệ sinh rốn cho bé, bậc phụ huynh cần chuẩn bị:
- Que bông vô trùng.
- Gạc vô trùng.
- Nước muối sinh lý.
Bậc phụ huynh nên chăm sóc rốn của bé như thế nào?
Quy trình chăm sóc rốn cho bé như sau:
- Rửa tay sạch.
- Sử dụng que bông hoặc gạc đã được thấm nước muối sinh lý để vệ sinh rốn theo các bước: từ chân rốn lên cuống rốn, vòng quanh rốn và vùng da xung quanh rốn.
- Lau khô rốn bằng gạc vô trùng.
- Để rốn khô rồi mặc quần áo có chất liệu thoáng.
Khi nào nên đưa bé sơ sinh đến cơ sở y tế?
Bậc phụ huynh nên đưa bé đến cơ sở y tế khi bé có những dấu hiệu nhiễm trùng rốn như sốt cao, rốn ửng đỏ và sưng tấy, cuống rốn chảy dịch có màu vàng và có mùi hôi, dịch hoặc máu chảy từ rốn, bé khóc khi chạm vào rốn.
Conclusion
Chăm sóc rốn trẻ sơ sinh là một quy trình quan trọng giúp bảo vệ bé khỏi nguy cơ nhiễm trùng và biến chứng. Bậc phụ huynh cần tuân thủ đúng quy trình và tìm hiểu những dấu hiệu bất thường để kịp thời đưa bé đến cơ sở y tế nếu cần. Hy vọng bài viết đã mang đến cho bậc phụ huynh những thông tin hữu ích và giúp bé yêu của bạn có một sức khỏe tốt.
Vui lòng truy cập fim24h để tìm hiểu thêm các thông tin hữu ích về chăm sóc trẻ sơ sinh.