Trẻ sơ sinh bị sôi bụng: Nguyên nhân và cách xử lý

1. Nguyên nhân của hiện tượng trẻ sơ sinh bị sôi bụng là gì?

Hiện tượng sôi bụng là vấn đề phổ biến mà trẻ sơ sinh thường gặp. Trong khoảng thời gian từ 3 đến 18 tuần tuổi, sự nhu động của ruột trẻ tăng lên, gây ra hiện tượng sôi bụng. Khi sôi bụng xảy ra, âm thanh ùng ục sẽ phát ra từ bụng của trẻ, gây khó chịu nhưng không nguy hiểm, bởi đây là hiện tượng sinh lý bình thường.

Ngoài ra, trẻ sơ sinh có thể bị sôi bụng do các nguyên nhân sau:

1.1. Thức ăn của mẹ

Đối với trẻ được bú mẹ hoàn toàn, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng chính. Do đó, cách mẹ ăn uống sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ. Khi mẹ ăn quá nhiều đạm, ăn đồ ăn lạ, ăn nhiều đồ cay nóng hay dầu mỡ, ăn thức ăn chưa nấu chín, có thể làm cho sữa mẹ không tốt, gây sôi bụng và thậm chí làm trẻ đi ngoài nhiều lần.

1.2. Trẻ không bú đúng cách

Khi trẻ bú bình hoặc kết hợp bú mẹ và bú bình, nếu không đúng cách khớp ngậm, sữa có thể chảy quá chậm hoặc quá nhanh, làm trẻ nuốt nhiều không khí vào dạ dày, gây ra sôi bụng. Ngoài ra, trẻ dùng sữa công thức nhưng pha không đúng tỷ lệ, dụng cụ chứa hoặc pha sữa không đảm bảo vệ sinh cũng có thể khiến trẻ sơ sinh bị sôi bụng.

1.3. Trẻ quá đói hoặc quá no

Khi trẻ ăn, nhu động ruột sẽ vận chuyển và co bóp thức ăn, gây ra âm thanh ồng ộc, ùng ục. Hiện tượng sôi bụng này thường xảy ra sau khi trẻ ăn quá no. Trẻ cũng có thể bị sôi bụng khi đói, do chất giống hormone trong não kích thích, khiến trẻ muốn ăn và các cơ trong dạ dày co lại, tạo ra âm thanh.

1.4. Không hấp thụ lactose

Sữa và các sản phẩm từ sữa chứa đường lactose. Nếu cơ thể trẻ không sản xuất đủ enzyme để tiêu hóa lactose, sẽ dẫn đến sôi bụng. Trong trường hợp này, hiện tượng sôi bụng ở trẻ sơ sinh là do lactose không tiêu hóa hết, tích tụ lại ở ruột.

2. Mức độ nguy hiểm của hiện tượng trẻ sơ sinh bị sôi bụng và cách xử lý

2.1. Trẻ sơ sinh bị sôi bụng nguy hiểm không?

Những trường hợp trẻ sơ sinh bị sôi bụng do ăn quá no hay quá đói, không có triệu chứng bất thường như chán ăn, chướng bụng, đau bụng, tiêu chảy, thì không đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu trẻ bị sôi bụng kèm theo các triệu chứng bất thường như đã nói, có thể do một số bệnh lý như loạn khuẩn ruột, rối loạn tiêu hóa, bệnh lý ở dạ dày và ruột.

Trẻ sơ sinh bị sôi bụng do bệnh lý cần được lưu ý và điều trị, vì nó có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ. Một số trường hợp hiếm sẽ mắc bệnh Crohn, gây loét, chảy máu đường tiêu hóa, thiếu máu, suy dinh dưỡng, rò rỉ bàng quang, thủng ruột,…

2.2. Nên làm gì khi trẻ sơ sinh bị sôi bụng?

Khi phát hiện trẻ sơ sinh bị sôi bụng, mẹ cần:

• Thận trọng trong chế độ ăn uống: ăn chín uống sôi, đảm bảo chế biến và sử dụng thực phẩm an toàn vệ sinh, ăn dễ tiêu hóa nhưng vẫn đảm bảo đủ chất dinh dưỡng.
• Uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày vì nước là thành phần chính của sữa mẹ. Thiếu nước sẽ làm sữa cô đặc.
• Tránh ăn đồ ăn cay, nóng, giàu chất hàn hoặc nhiệt, dầu mỡ, quá nhiều đạm động vật.
• Chọn thực phẩm rõ ràng về nguồn gốc.
• Hạn chế sử dụng: sản phẩm từ đậu nành, quýt, cam, bưởi, cà chua, bắp cải,…
• Tránh lo lắng, căng thẳng để giữ tinh thần vui tươi, thoải mái.
• Giữ đầu núm vú, bình đựng sữa và dụng cụ pha sữa luôn sạch sẽ, được khử trùng trước khi cho bé bú.
• Thực hiện đúng kỹ thuật và tư thế kết hợp với vỗ ợ hơi để giải phóng khí trong đường ruột của trẻ, cải thiện chất lượng việc cho con bú.
• Trẻ dùng sữa công thức cần chọn loại phù hợp với độ tuổi, tránh sữa nhiều lactose. Nếu cần, mẹ có thể đổi loại sữa công thức khác để không gây ảnh hưởng đến đường tiêu hóa của trẻ.
• Tránh cho trẻ bú quá no, dễ gây áp lực lên hệ tiêu hóa.
• Nếu trẻ đang bú mà quấy khóc và có tiếng bụng sôi, mẹ cần thay đổi tư thế bú và thực hiện những động tác để không khí thoát ra ngoài. Mẹ cũng có thể cho trẻ nằm ngửa và nhẹ nhàng thực hiện động tác gập đầu gối chân liên tục.
• Massage bụng để đẩy khí trong bụng trẻ ra ngoài. Động tác này nên thực hiện sau khi trẻ ăn khoảng 30 phút, trong tư thế trẻ nằm ngửa, mẹ dùng ngón trỏ và ngón giữa đặt bên cạnh rốn bé, sau đó ấn và xoay nhẹ theo chiều kim đồng hồ vòng quanh rốn của trẻ.

Hiện tượng trẻ sơ sinh bị sôi bụng rất phổ biến và hầu hết không gây nguy hiểm. Chỉ cần mẹ thay đổi chế độ sinh hoạt, ăn uống và làm theo những gợi ý ở trên, tình trạng này sẽ được giải quyết. Nếu mẹ đã kiểm soát các yếu tố gây sôi bụng cho trẻ mà hiện tượng này vẫn xảy ra hoặc gia tăng, kèm theo các triệu chứng mới, mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ Nhi khoa để tìm ra nguyên nhân và có cách khắc phục phù hợp để tránh gây nguy hại cho đường tiêu hóa của trẻ.

FAQs

• Trẻ sơ sinh bị sôi bụng có nguy hiểm không?
  Trẻ sơ sinh bị sôi bụng do ăn quá no hay quá đói, không có triệu chứng bất thường không đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu có các triệu chứng bất thường, trẻ cần được kiểm tra bởi bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và có cách điều trị phù hợp.

• Làm thế nào để giảm sôi bụng cho trẻ sơ sinh?
  Mẹ có thể thay đổi chế độ ăn uống, đảm bảo thức ăn an toàn và dễ tiêu hóa. Ngoài ra, mẹ có thể massage bụng và thực hiện những kỹ thuật đúng khi cho con bú để giảm sôi bụng cho trẻ.

• Khi nào cần đưa trẻ sơ sinh bị sôi bụng đi khám bác sĩ?
  Nếu mẹ đã kiểm soát tốt chế độ ăn uống và sinh hoạt cho trẻ, nhưng sôi bụng vẫn xảy ra hoặc gia tăng, kèm theo các triệu chứng mới, mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ Nhi khoa để được khám và tìm ra nguyên nhân.

Conclusion

Trẻ sơ sinh bị sôi bụng là một hiện tượng phổ biến và thường không đáng lo ngại. Tuy nhiên, mẹ cần chú ý thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt, cũng như làm theo những gợi ý để giảm sôi bụng cho trẻ. Nếu tình trạng không được cải thiện hoặc có triệu chứng bất thường, mẹ nên đưa trẻ đến khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị đúng phương pháp.