Trẻ sơ sinh thường dễ bị nghẹt mũi hơn so với trẻ lớn hoặc người trưởng thành. Điều này xảy ra vì đường mũi của trẻ còn nhỏ và đang trong quá trình phát triển. Nguyên nhân chính gây nghẹt mũi ở trẻ sơ sinh là do nhiễm vi trùng, tiếp xúc với không khí khô, chất kích ứng như khói bụi, khói thuốc lá hay dầu thơm.
Nhằm giúp trẻ sơ sinh dễ chịu hơn khi bị nghẹt mũi, ThS.BS Nguyễn Trung Nguyên từ khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM đã chia sẻ top 4 cách giảm nghẹt mũi cho trẻ sơ sinh mà các bậc cha mẹ có thể áp dụng tại nhà.
1. Hút dịch mũi
Việc hút dịch mũi bằng dụng cụ hút dạng quả bóp cao su hoặc dụng cụ hút mũi là một cách hỗ trợ hiệu quả để trẻ sơ sinh thoát khỏi tình trạng nghẹt mũi. Cách thực hiện như sau:
- Nhỏ một vài giọt nước muối sinh lý vào một lỗ mũi của trẻ (thường từ 1-3 giọt).
- Đợi trong khoảng 10 – 30 giây để làm ướt dịch mũi.
- Bịt một lỗ mũi còn lại và sử dụng dụng cụ hút mũi (có thể là dạng quả bóp cao su hoặc dụng cụ hút mũi 2 dây…) để hút chất nhầy ở lỗ mũi đã được làm ướt.
- Tiếp tục thực hiện với lỗ mũi còn lại. Nên có thời gian nghỉ giữa hai bên.
- Hút mũi cho bé trước khi bữa bú và có thể thực hiện vài lần trong ngày.
- Không hút mũi khi trẻ không tỉnh táo, như gần giờ ngủ của trẻ.
2. Lấy gỉ mũi
Việc lấy gỉ mũi cũng là một phương pháp giảm nghẹt mũi cho trẻ sơ sinh. Để làm điều này, phụ huynh cần làm mềm gỉ mũi trước khi lấy ra khỏi mũi của bé. Việc lấy gỉ mũi khô có thể gây tổn thương niêm mạc mũi, gây chảy máu và làm đau bé. Cách thực hiện như sau:
- Làm ướt một miếng gạc bông với nước ấm và nhẹ nhàng lau khu vực có gỉ mũi.
- Hoặc ba mẹ có thể nhỏ 1-2 giọt nước muối sinh lý vào mỗi lỗ mũi để làm mềm gỉ. Đợi 30-60 giây trước khi tiến hành hút dịch.
- Nếu gỉ mũi nằm gần phía lỗ mũi, có thể dùng bông tăm đầu nhỏ để nhẹ nhàng kéo gỉ mũi ra sau khi đã làm mềm bằng nước muối sinh lý.
3. Sử dụng máy xông hơi
Đặt máy phun sương làm mát hoặc máy tạo độ ẩm trong phòng của bé để làm ẩm không khí. Điều này sẽ giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn khi mũi ẩm và không bị khô rát. Tuy nhiên, phụ huynh cần thay nước và vệ sinh máy thường xuyên để tránh nhiễm khuẩn và nấm mốc. Lưu ý không sử dụng tinh dầu trong máy phun sương cho trẻ sơ sinh, vì tinh dầu có thể gây kích ứng đường hô hấp.
4. Vỗ nhẹ vào lưng
Vỗ nhẹ vào lưng có thể giúp long đờm và giảm cảm giác tức ngực, khó thở cho trẻ sơ sinh. Cách thực hiện như sau:
- Đặt bé nằm sấp trên đầu gối của bạn, giữ bé bằng một tay và nhẹ nhàng vỗ vào lưng bé.
- Hoặc ba mẹ cho bé ngồi trên đùi mình, ôm một cách thoải mái sao cho người bé ngả về phía trước khoảng 30 độ, và dùng tay còn lại vỗ nhẹ vào lưng bé. Điều này giúp long đờm trong đường thở và giúp trẻ dễ chịu hơn.
Trong quá trình trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi, phụ huynh cần giữ ấm cho bé và tránh ra ngoài gió lạnh. Nhiệt độ trong phòng cần được kiểm tra và điều chỉnh vừa phải, trong khoảng từ 26-28 độ C. Phụ huynh cũng cần kiểm tra xem bé có khả năng dị ứng với các chất hóa học có trong nhà không. Các chất dị ứng có thể gây viêm mũi là “thủ phạm” dẫn đến nghẹt mũi ở trẻ sơ sinh.
Ngoài ra, nguồn thức ăn của mẹ cũng có thể gây dị ứng và dẫn đến tình trạng nghẹt mũi ở trẻ sơ sinh. Vì vậy, mẹ nên chú ý ăn uống đầy đủ dinh dưỡng nhưng không ăn quá nhiều thực phẩm dễ gây dị ứng như hải sản, nhộng ong. Nếu mẹ có dấu hiệu dị ứng với một loại thực phẩm nào đó, nên ngừng ăn để tránh gây dị ứng cho bé thông qua sữa mẹ.
Khi trẻ sơ sinh có dấu hiệu nghẹt mũi như thở bằng miệng, môi khô, ngủ giật mình, quấy khóc, phụ huynh cần kiểm tra mũi và đường thở của bé ngay lập tức. Nếu muốn trị nghẹt mũi tại nhà, ba mẹ chỉ nên sử dụng dung dịch nước muối sinh lý, không sử dụng các loại thuốc kháng histamin hoặc các loại xịt mũi khác. Việc vệ sinh mũi chỉ có tác dụng hỗ trợ sau khi bé được thăm khám và điều trị theo đúng nguyên nhân. Với trẻ sơ sinh, niêm mạc mũi và đường hô hấp còn rất mỏng và nhạy cảm, do đó chỉ nên thực hiện vệ sinh mũi khi có chỉ định của bác sĩ để tránh làm tổn thương sức khỏe của bé.
FAQs
Q: Khi nào phụ huynh cần đưa trẻ đến bác sĩ khi bị nghẹt mũi?
A: Nếu trẻ bị nghẹt mũi kèm theo các dấu hiệu như sốt, da tím tái, thở rút lõm ngực, ho đàm, quấy khóc vô cớ, li bì, bỏ bú… thì ba mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và điều trị đúng cách.
Q: Trẻ sơ sinh có thể bị dị ứng với chất hóa học nào trong nhà?
A: Trẻ sơ sinh có thể dị ứng với chất hóa học như bột giặt, nước xả vải, phấn hoa, phấn rôm, lông động vật và bất kỳ thành phần nào khác mà phụ huynh nghi ngờ có trong nhà.
Q: Thức ăn của mẹ có ảnh hưởng đến nghẹt mũi của trẻ sơ sinh không?
A: Có, nguồn thức ăn của mẹ cũng có thể gây dị ứng và dẫn đến tình trạng nghẹt mũi ở trẻ sơ sinh. Do đó, mẹ cần chú ý ăn uống đầy đủ dinh dưỡng và tránh các thực phẩm dễ gây dị ứng.
Q: Cần lưu ý gì khi vệ sinh mũi cho trẻ sơ sinh?
A: Khi vệ sinh mũi cho trẻ sơ sinh, ba mẹ cần sử dụng dung dịch nước muối sinh lý và chỉ thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ. Cần tránh lạm dụng việc rửa mũi quá mức hoặc không đúng cách để tránh làm tổn thương sức khỏe của bé.
Conclusion
Trẻ sơ sinh dễ bị nghẹt mũi do đường mũi còn nhỏ và cần thời gian để phát triển. Việc hút dịch mũi, lấy gỉ mũi, sử dụng máy xông hơi và vỗ nhẹ vào lưng là những cách giúp giảm nghẹt mũi cho trẻ sơ sinh hiệu quả. Tuy nhiên, nếu trẻ có các dấu hiệu nghiêm trọng hoặc kéo dài, ba mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ để được tư vấn và điều trị đúng cách.