Tiêu chảy không phân biệt tuổi tác và có thể xảy ra ở bất kỳ ai, từ người lớn đến trẻ em. Theo định nghĩa, tiêu chảy là khi phân lỏng hoặc tóe nước và có tần suất từ 3 lần/ngày trở lên. Tuy nhiên, định nghĩa này không áp dụng cho trẻ sơ sinh vì tần suất và tính chất phân của trẻ sơ sinh khác biệt so với trẻ lớn và người lớn. Sự khác biệt này khiến việc nhận biết tình trạng trẻ sơ sinh bị tiêu chảy trở nên khó khăn đối với các bậc phụ huynh.
Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy là gì?
Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy là khi trẻ đi tiêu nhiều lần hơn bình thường, phân lỏng hơn và chứa nhiều nước hơn. Trong hai ngày đầu sau sinh, trẻ sơ sinh sẽ tiêu phân su. Phân su là một loại phân đặc biệt, màu đen và dính, có nguồn gốc từ thai nhi trong bụng mẹ. Sau khi tiêu hết phân su, phân của bé sẽ chuyển dần thành màu vàng. Do chế độ dinh dưỡng của trẻ là sữa, phân sẽ mềm và chứa nhiều nước hơn so với người lớn. Phân cũng có thể chứa các hạt nhỏ do chất béo chưa được tiêu hóa hết. Tần suất đi tiêu bình thường của trẻ có thể thay đổi, dao động từ 1 lần cho đến 10 lần mỗi ngày. Trẻ bú sữa mẹ thường đi tiêu nhiều hơn trẻ uống sữa công thức. Vì vậy, nếu bố mẹ thấy bé đi tiêu phân lỏng và nhiều lần hơn bình thường, không nên ngay lập tức kết luận bé bị tiêu chảy. Nếu bé có triệu chứng nguy hiểm như phân nhầy kèm máu, mùi hôi tanh khó chịu, sốt, chướng bụng, nôn ói nhiều, hay bú kém, thì bố mẹ nên đưa bé đến bác sĩ để được thăm khám và điều trị phù hợp.
Tiêu chảy khiến trẻ sơ sinh khó chịu, mệt mỏi, và quấy khóc bất thường.
Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị tiêu chảy
Có nhiều nguyên nhân gây tiêu chảy ở trẻ sơ sinh. Để điều trị và chăm sóc trẻ hiệu quả, việc xác định nguyên nhân gây bệnh là rất quan trọng. Dưới đây là các nguyên nhân gây tiêu chảy thường gặp nhất ở trẻ sơ sinh:
1. Nhiễm trùng đường ruột:
-
Nhiễm trùng đường ruột do virus, vi khuẩn, ký sinh trùng,… xâm nhập vào đường ruột của bé. Nguyên nhân có thể do người chăm sóc không rửa tay sạch, dụng cụ cho bé bú không hợp vệ sinh, hoặc bảo quản sữa không đúng cách…
-
Trẻ bị nhiễm trùng đường ruột thường có biểu hiện sốt, ọc sữa nhiều, bú kém, tiêu phân có nhầy máu… Do đó, khi trẻ tiêu chảy kèm các biểu hiện này, bố mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện để được khám và điều trị phù hợp.
2. Nguyên nhân do thức ăn:
-
Thành phần sữa công thức: Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh còn yếu, do đó bé có thể bị tiêu chảy khi uống phải sữa công thức có thành phần khó tiêu hoặc pha sữa không đúng cách. Khi mẹ thay đổi loại sữa, trẻ cần thời gian để làm quen. Trong giai đoạn này, bé cũng có thể bị tiêu chảy.
-
Dị ứng đạm sữa bò, kém dung nạp sữa, hay kém dung nạp lactose: Các hiện tượng này đều có thể khiến trẻ sơ sinh bị tiêu chảy. Phần lớn trẻ dị ứng đạm sữa bò sẽ khá hơn khi đến 1-3 tuổi.
-
Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh non nớt và dễ kích ứng, do đó bé dễ bị tiêu lỏng khi mẹ thay đổi chế độ ăn trong thời gian cho con bú. Ví dụ: mẹ ăn nhiều thức ăn nhiều dầu mỡ, nhiều đường, hay thức ăn cay nóng thì bé dễ bị tiêu lỏng.
3. Tiêu chảy rối loạn chức năng:
- Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc được sử dụng trong điều trị bệnh của trẻ như kháng sinh, thuốc trị nhiễm ký sinh trùng,… có thể gây ra tiêu chảy ở trẻ sơ sinh.
Ảnh hưởng của tiêu chảy đến sức khỏe trẻ sơ sinh
Tiêu chảy có thể làm trẻ mất nước, đây là biến chứng nguy hiểm. Nếu trẻ tiêu chảy quá mức và không được bù nước đủ, trẻ có khả năng bị biến chứng nguy hiểm. Tiêu chảy sơ sinh còn có thể gây suy dinh dưỡng và ảnh hưởng đến sự phát triển về mặt thể chất của trẻ trong tương lai.
Điều trị tiêu chảy ở trẻ sơ sinh
Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy nên được đưa đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và hỗ trợ điều trị càng sớm càng tốt. Việc tự ý điều trị tại nhà hoặc sử dụng các phương pháp dân gian không khuyến cáo có thể làm tình trạng bệnh của trẻ trở nên nghiêm trọng hơn. Đối với trẻ bị tiêu chảy do virus hoặc vi khuẩn, bác sĩ sẽ kê thuốc kháng sinh hoặc thuốc chống ký sinh trùng phù hợp. Việc tự ý mua thuốc trị tiêu chảy cho trẻ sơ sinh không được khuyến cáo. Nếu trẻ mất nước, có chỉ định nhập viện điều trị.
Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy nên được thay tã thường xuyên, để đảm bảo vùng mông thoáng.
Chăm sóc bé sơ sinh bị tiêu chảy
Điều quan trọng khi chăm sóc bé sơ sinh bị tiêu chảy là bù nước cho bé và ngăn ngừa tình trạng mất nước. Mẹ nên tăng cường cữ bú cho bé, có thể chia thành nhiều cữ bú để bù nước, điện giải và năng lượng cho bé. Nếu bé sữa mẹ bị tiêu chảy, mẹ cần cân nhắc lại chế độ ăn uống và loại bỏ các thực phẩm gây tiêu chảy như thức ăn nhiều dầu mỡ, nhiều đường,… Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy do virus hoặc vi khuẩn có nguy cơ lây lan cao. Vì vậy, trong quá trình chăm sóc, mẹ nên giữ tay sạch và khử khuẩn kỹ càng, đặc biệt sau khi thay tã cho bé. Vùng nằm và vùng thay tã nên được khử trùng thường xuyên và đảm bảo sạch sẽ, thông thoáng. Lưu ý rằng, tiêu chảy có thể làm tăng nguy cơ bị hăm tã ở trẻ. Mẹ nên thường xuyên thay tã cho bé, đảm bảo vệ sinh và độ khô thoáng cho vùng mông. Thay vì dùng khăn lau, mẹ nên làm sạch mông bé bằng nước sạch. Bôi kem dành cho trẻ sơ sinh để ngăn ngừa tình trạng hăm tã. Để biết thêm thông tin về cách chăm sóc và những vấn đề sức khỏe khác của trẻ sơ sinh, bạn có thể liên hệ Trung tâm Sơ sinh, bệnh viện đa khoa Tâm Anh theo địa chỉ:
Hy vọng với những thông tin trên, quý phụ huynh đã hiểu rõ hơn về tình trạng trẻ sơ sinh bị tiêu chảy. Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy nên được đưa đến bệnh viện để được hỗ trợ càng sớm càng tốt.
FAQs
1. Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy có nguy hiểm không?
Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy có nguy hiểm vì nhờn đó làm trẻ mất nước và có thể gây suy dinh dưỡng.
2. Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy nên điều trị tại nhà hay đến bệnh viện?
Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy nên được đưa đến bệnh viện để được khám và điều trị phù hợp.
3. Có cách nào ngăn ngừa tiêu chảy ở trẻ sơ sinh không?
Mẹ nên tăng cường cữ bú cho bé và loại bỏ các thực phẩm gây tiêu chảy trong chế độ ăn uống hàng ngày. Đồng thời, mẹ cần giữ tay và vùng mông bé sạch sẽ, thông thoáng để ngăn ngừa tình trạng hăm tã.
Conclusion
Tiêu chảy là tình trạng thường gặp ở trẻ sơ sinh, nhưng việc nhận biết đúng và điều trị kịp thời sẽ giúp bé khỏe mạnh hơn. Bố mẹ nên chú ý đến những triệu chứng và nguyên nhân gây tiêu chảy để có biện pháp chăm sóc và điều trị phù hợp. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho quý phụ huynh những thông tin hữu ích để bảo vệ sức khỏe cho trẻ yêu của mình.