Trong số dân số Việt Nam, chỉ có 5% người thuộc nhóm máu AB. Tuy tỷ lệ này thấp hơn so với các nhóm máu khác của hệ nhóm máu ABO, nhưng liệu nhóm máu AB có thực sự hiếm hay không?
Có bao nhiêu hệ thống nhóm máu?
Năm 1901, nhà bác học Karl Landsteiner đã khám phá ra hệ nhóm máu ABO, mở ra kỷ nguyên mới trong việc truyền máu. Sau đó, vào năm 1940, Karl Landsteiner và nhóm các nhà khoa học đã phát hiện ra hệ nhóm máu Rh. Hai hệ nhóm máu ABO và Rh là hai hệ thống nhóm máu quan trọng nhất trong việc truyền máu.
Ngoài ra, còn nhiều hệ nhóm máu khác như hệ nhóm máu Rh, Kell, Kidd, Duffy, Lewis, MNS… Mỗi hệ thống nhóm máu này chứa một hoặc nhiều kháng nguyên. Hệ nhóm máu Rh là hệ thống có độ phức tạp cao nhất với trên 50 kháng nguyên, trong đó kháng nguyên D là kháng nguyên phổ biến nhất.
Hiện tại, Hội Truyền máu Quốc tế đã công nhận tồn tại tới 43 hệ nhóm máu hồng cầu với 376 kháng nguyên nhóm máu khác nhau.
Thế nào là nhóm máu hiếm?
Hội Truyền máu Quốc tế định nghĩa: một kháng nguyên nhóm máu hay kiểu hình được xem là hiếm khi tần suất xuất hiện dưới 0,1%, và rất hiếm khi tần suất xuất hiện dưới 0,01%.
Tần suất xuất hiện của nhóm máu có khác nhau?
Tần suất xuất hiện của nhóm máu và kiểu hình nhóm máu có thể khác nhau giữa các chủng tộc, khu vực và quốc gia.
Do đó, một nhóm máu có thể hiếm ở người da trắng, nhưng không nhất thiết là hiếm ở người châu Á.
Nhóm máu nào là hiếm ở Việt Nam?
Thông qua việc nghiên cứu tỷ lệ các nhóm máu trong dân số Việt Nam, chúng ta biết rằng một trong những nhóm máu hiếm thường gặp ở Việt Nam là nhóm máu Rh(D) âm, chỉ chiếm dưới 0,1% dân số. Trong khi đó, tỷ lệ nhóm máu Rh(D) âm trong cộng đồng ở Châu Âu, Châu Mỹ, và Châu Úc cao hơn nhiều, chiếm khoảng 15% – 40% dân số.
Với hệ thống nhóm máu ABO, khoảng 45% dân số Việt Nam có nhóm máu O, 20% có nhóm máu A, 30% có nhóm máu B, và 5% dân số có nhóm máu AB.
Dựa trên quy ước của Hội Truyền máu Quốc tế, nhóm máu Rh(D) âm được xem là hiếm vì chỉ chiếm gần 0,1% dân số. Nhóm máu AB không được xem là hiếm (vì chiếm tới 5% dân số), trừ khi là nhóm AB Rh(D) âm.
Xem thêm tư vấn về Những lưu ý với người có nhóm máu hiếm
(Bài viết tham khảo tư liệu từ các tác giả: PGS.TS. Bùi Thị Mai An, TS.BS. Trần Ngọc Quế, TS.BS. Hoàng Thị Thanh Nga, GS.TS. Nguyễn Anh Trí)
FAQs
Q: Nhóm máu AB có phải là nhóm máu hiếm?
A: Nhóm máu AB không được xem là hiếm, trừ khi là nhóm AB Rh(D) âm.
Q: Tại sao tỷ lệ nhóm máu Rh(D) âm ở Việt Nam thấp hơn so với Châu Âu, Châu Mỹ và Châu Úc?
A: Tỷ lệ nhóm máu Rh(D) âm ở Việt Nam thấp hơn do đặc thù di truyền trong dân tộc và cộng đồng người Việt.
Q: Có bao nhiêu hệ thống nhóm máu khác nhau?
A: Hiện tại có tồn tại 43 hệ nhóm máu hồng cầu với 376 kháng nguyên nhóm máu khác nhau.
Conclusion
Trên thực tế, nhóm máu AB không phải là nhóm máu hiếm như một số người cho rằng. Tuy nhiên, những nhóm máu khác như nhóm máu Rh(D) âm được coi là hiếm do tỷ lệ xuất hiện thấp hơn trong dân số. Việc hiểu rõ về nhóm máu và kháng nguyên nhóm máu là quan trọng để cung cấp truyền máu an toàn và hiệu quả.