Mùa Xuân không chỉ là thời điểm tín đồ Công giáo tưởng nhớ đến cha mẹ hiền, mà còn là dịp để thưởng thức những khúc ca ngợi công ơn của những người đã sinh thành chúng ta. Chùm 10 bài “Cầu cho cha mẹ” của nhạc sĩ Phanxicô không chỉ làm rung động trái tim người yêu nhạc Công giáo, mà còn đánh động trái tim những người ngoại đạo. Để khám phá thêm về chùm nhạc này, CGvDT đã trò chuyện với nhạc sĩ Phanxicô.
Cảm Hứng Đằng Sau Chùm Nhạc “Cầu Cho Cha Mẹ”
CGvDT: Xin cho biết cảm hứng nào đã thôi thúc anh để tạo ra chùm nhạc “Cầu Cho Cha Mẹ”?
- Nhạc sĩ Phanxicô: Đã gần bốn mươi năm kể từ khi những bài hát nhỏ ấy được Chúa ban cho tôi trong những ngày làm việc với Ca đoàn Têrêsa của thiếu nhi Gx Lạng Sơn (TGP.TPHCM). Trước đó đã có một bài hát của cha Dao Kim với lời mở đầu là “Xin Chúa cho cha mẹ con được sống mãi sống hoài trong tình thương Chúa. Muôn ân phúc chứa chan cuộc đời, bao gian khó vẫn luôn tươi cười, và lòng tin Chúa không ngơi…”. Từ năm 1980 đến năm 1990, tôi đã “nối điêu” cha Dao Kim để viết mười bài cầu nguyện cho cha mẹ, mỗi năm một bài vào trước Tết, và được Ca đoàn Têrêsa hát trong các thánh lễ dành cho thiếu nhi. Cảm hứng cho những bài hát này đến từ những trải nghiệm cá nhân về công ơn cha mẹ và từ những bài hát tôi nghe từ khi còn nhỏ như “Lòng Mẹ” (Y Vân), “Ơn Nghĩa Sinh Thành” (Dương Thiệu Tước), “Bông Hồng Cài Áo” (Phạm Thế Mỹ), “Bà Mẹ Quê” (Phạm Duy), “Mẹ Tôi” (Nhị Hà); và cảm hứng từ sự đón nhận nồng nhiệt của cộng đoàn giáo xứ tôi đối với việc cầu nguyện cho các bậc sinh thành trong các thánh lễ dành cho thiếu nhi. Chữ hiếu trong văn hóa Việt Nam đã dành sự ưu ái cho những bài hát nhỏ về cha mẹ. Trong các buổi cầu nguyện, Chúa ban cho chúng ta tâm tình và khung cảnh thích hợp để ca ngợi chữ hiếu.
Mười bài “Cầu cho cha mẹ” đều là những lời cầu nguyện dành cho cha mẹ còn sống. Anh có nghĩ đến việc viết những bài hát dành cho cha mẹ đã qua đời không?
- Cầu nguyện cho cha mẹ đã khuất là một nhu cầu lớn trong đời sống đạo của người Công giáo Việt Nam. Tuy nhiên, tôi chỉ viết được một bài “Hát Tiễn Đưa Mẹ Hiền” và cho đến nay chưa có bài hát khác. Có nhiều nhạc sĩ quan tâm đến đề tài này và đã tạo ra những tác phẩm thích hợp. Trong những buổi tang lễ Công giáo, tôi cùng hát với tang quyến và thầm tự hỏi tại sao những người thân yêu vừa khóc vừa hát những lời cầu nguyện cho cha mẹ còn sống. Có lẽ trong những ngày giờ tử biệt ấy, Chúa vẫn thúc đẩy lòng biết ơn và nâng niu trong tâm hồn họ nỗi niềm hoài niệm và tiếc nuối.
Anh có thể chia sẻ với độc giả những kỷ niệm đặc biệt liên quan đến cha mẹ và các bài hát này không?
-
Tôi sinh ra trong một gia đình Công giáo nghèo, nơi mà đức tin sống mạnh mẽ và cuộc sống khó khăn. Tôi là con trưởng trong bảy anh em, có thể thấy gần như toàn bộ cuộc đời của cha mẹ từ khi họ còn trẻ cho đến khi già yếu. Nhà văn Tolstoy đã nói rằng mỗi gia đình bất hạnh đều có một kiểu bất hạnh riêng, nhưng những gia đình hạnh phúc lại giống nhau. Những gì tôi đã chứng kiến và cảm nhận về cha mẹ – thương yêu, niềm tin, sáng suốt, khó khăn, nỗ lực và hy sinh – cũng là những điều mà tôi thấy trong các gia đình khác. Điều đặc biệt ở mẹ tôi là bà không học bao giờ, nhưng lại thuộc lòng rất nhiều bài ca dao, thơ và Truyện Kiều. Tôi được mẹ ru bằng những kho tàng văn học đó, rồi được nghe mẹ ru các em tôi suốt nhiều năm. Chúa đã dẫn tôi vào con đường làm thơ dù mẹ tôi không biết đọc. Tôi đã viết một bài lục bát mang tựa đề “Tạo Dựng” để kể về điều đó, phía sau bài thơ là ơn Chúa và ơn mẹ tôi:
Gió trời đến chốn chân quê
Mừng con từ thuở mẹ về với cha
Nhỏ nhoi một hạt mưa sa
Xác thơm sương gội, hồn hoa nắng đầy
Tuổi thơ trải một tờ mây
Chép kinh thả cánh diều bay lên trời
Lớn lên bằng tiếng ru hời
Nằm nghiêng cánh võng ngắm người yêu thương
Đêm nghe hoa bưởi dâng hương
Biết vườn thiêng tự thiên đường chắp hương
Con tằm vấn vít tơ vương
Tim theo vần điệu, hồn nương cung đàn
Vì thơ trời thắp trăng ngàn
Vì dòng kinh nhạc trời làm gió reo
Thế nên bụi đất, bọt bèo
Dám đem lời mọn góp vào vô biên
Mai sau tiếng vạc trăm miền
Đan thành nhã nhạc chung niềm tạ ơn.
Nơi cha mẹ, có dấu ấn đặc biệt nào khiến anh bị thôi thúc, bước sang một bước ngoặt mới không?
- Cha mẹ tôi sinh sống ở miền quê, không thậm chí là biết đọc viết, nhưng họ luôn ảnh hưởng đến những bước ngoặt trong cuộc đời tôi. Khi tôi còn nhỏ, mỗi sáng cha mẹ sẽ đánh thức tôi để đi tham dự lễ sớm, sau đó tôi sẽ giúp đỡ trong lễ và trở nên yêu thương đến bàn thờ. Từ đó, trong tâm tình và lòng mến, tôi nhận ra rằng cuộc đời tôi được định hướng để sống cuộc sống gia đình giống như cha mẹ tôi.
Trong bài “Cầu Cho Cha Mẹ 1”, lời hát 2 có câu “Công cha dạy con đi trên đường mến Chúa, nghĩa mẹ gọi mời con sống đời tình yêu”, xin anh giải thích thêm về ý nghĩa câu này, nó có liên quan gì đến quyết định của anh trước đây không?
- Câu hát đó có liên quan đến những quyết định trước đây của tôi, nhưng cũng ám chỉ cả cuộc đời. Đức tin là một ân huệ. Đức tin, niềm tin và tình yêu được truyền lại và được hình thành thông qua cha mẹ. Câu hát đó ghi nhận công ơn của cha mẹ, nhưng cũng là lời cảm ơn Thiên Chúa.
Chùm nhạc này đã ảnh hưởng đến sự nghiệp sáng tác Thánh ca của anh ra sao? Liệu có kỷ niệm gì đặc biệt liên quan đến những bài hát này không?
- Mười bài hát này được viết trong suốt thập kỷ 1980, là thời gian tôi sáng tác nhiều nhất. Mười bài cùng chủ đề này giúp tôi rèn luyện khả năng biểu đạt theo nhiều cách khác nhau. Mỗi khi mùa Xuân đến, tôi lại nhớ về những năm xưa, những khó khăn để tạo ra một bài hát cầu nguyện mới cho thiếu nhi trong Ca đoàn. Nhưng kỷ niệm sâu sắc nhất vẫn là những thánh lễ trong những ngày Tết xa xưa.
10 bản nhạc trong chủ đề “báo hiếu” đã được nhiều ca sĩ và người từ đạo khác yêu thích và chấp nhận. Điều này có ý nghĩa gì đối với anh?
- Tôi biết ơn Chúa đã ban cho tôi những bài hát nhỏ này để chúng ta có thể ca tụng Chúa và nâng cao tâm hồn. Việc công chúng chấp nhận những bài hát này là một sự khích lệ lớn cho người sáng tác và cũng thể hiện giá trị gia đình vẫn được quý trọng và lan tỏa. Cha Trăng Thập Tự và cộng sự tại Qui Nhơn đã sử dụng những bài hát này và đã đạt được nhiều thành công trong việc xóa đi thành kiến rằng người Công giáo không nhớ đến tổ tiên – việc này cũng là một cách báo hiếu có ý nghĩa rất đáng khen ngợi.
Xin cảm ơn và chúc anh cùng gia đình một năm mới tràn đầy hồng ân!
NGỌC LAN thực hiện
FAQs
Q: Nhạc sĩ Phanxicô đã viết nhạc khác ngoài chùm nhạc “Cầu Cho Cha Mẹ” không?
A: Có, nhạc sĩ Phanxicô đã viết nhiều bài thánh ca khác ngoài chùm nhạc này.
Q: Chùm nhạc “Cầu Cho Cha Mẹ” có bao nhiêu bài hát?
A: Chùm nhạc “Cầu Cho Cha Mẹ” gồm 10 bài hát.
Q: Những người ngoại đạo có thể thưởng thức chùm nhạc “Cầu Cho Cha Mẹ” không?
A: Có, chùm nhạc này cũng được người ngoại đạo yêu thích và đón nhận.
Conclusion
Chùm nhạc “Cầu Cho Cha Mẹ” của nhạc sĩ Phanxicô đã gợi lên những trải nghiệm và cảm xúc về công ơn cha mẹ và tình yêu gia đình. Với sự đón nhận nồng nhiệt từ công chúng, chùm nhạc này đã trở thành một biểu tượng quan trọng trong việc tôn vinh và báo hiếu đối với cha mẹ. Hy vọng rằng chùm nhạc “Cầu Cho Cha Mẹ” sẽ lan tỏa thêm nhiều giá trị tốt đẹp và truyền cảm hứng cho mọi người.
This article was originally published on fim24h.com fim24h