Cúng giao thừa ngày tết là một nghi lễ truyền thống quan trọng không thể thiếu trong dịp Tết Nguyên Đán của người Việt. Phải không nào, bạn đã biết cách chuẩn bị mâm cúng giao thừa sao cho đúng cách chưa? Đừng lo, hãy cùng Điểm tin phim-review phim chất lượng và tổng hợp tin tức giải trí tìm hiểu cách bày mâm cúng giao thừa đúng cách trong bài viết dưới đây nhé!
1. Tại sao phải cúng giao thừa?
Theo tín ngưỡng dân gian, cúng giao thừa là cách mà chúng ta chào đón các vị thần và tổ tiên về thăm nhà. Đây cũng là dịp để tôn vinh và tri ân công ơn của tổ tiên, cầu mong sự phù hộ và bảo vệ cho gia đình, đồng thời xua đuổi những tà ma, đón nhận điều tốt đẹp và cầu mong một năm mới an lành, phát đạt. Ngoài ra, nghi lễ cúng giao thừa còn giúp hàn gắn tình cảm gia đình và tạo sự gắn kết mọi người với nhau. Thật tuyệt vời, phải không nào?
Mâm cúng giao thừa ở miền Bắc
Mâm cúng giao thừa ngoài trời ở miền Bắc thường bao gồm: gà trống luộc, bánh chưng hoặc xôi gấc, giò lụa, mâm ngũ quả, vàng mã, trầu cau, gạo muối, trà hoặc rượu, hoa tươi, nhang, đèn nến, mũ cánh chuồng. Còn mâm cúng giao thừa trong nhà miền Bắc, tùy vào sự lựa chọn của gia chủ, có thể chuẩn bị 4 bát – 4 đũa, 6 bát – 6 đũa hoặc 8 bát – 8 đũa và các món truyền thống như móng giò hầm măng, bát mọc, bát bóng nấu thập cẩm, bát miến nấu lòng gà, bánh chưng, gà luộc, giò lụa, chả nem, giò xào, dưa hành muối.
Mâm cỗ cúng giao thừa ở miền Trung
Mâm cúng giao thừa ngoài trời ở miền Trung tương tự miền Bắc, tuy nhiên bánh chưng hoặc bánh tết có thể được thay thế bởi truyền thống gia đình. Còn mâm cúng giao thừa trong nhà miền Trung thường bao gồm các món như thịt heo luộc, gà bóp rau răm, giò lụa, thịt đông, miến, dưa món, măng khô ninh.
Mâm cơm cúng giao thừa của người miền Nam
Mâm cúng giao thừa ngoài trời miền Nam cũng tương tự miền Bắc và miền Trung. Tuy nhiên, bánh chưng thường được thay thế bằng bánh tét. Mâm cúng giao thừa trong nhà miền Nam thường ưu tiên các món ăn truyền thống ngày tết như bánh tét và củ cải ngâm chua, canh khổ qua nhồi thịt, thịt kho hột vịt, gỏi tôm thịt, củ kiệu,…
2. Cách chuẩn bị bày mâm cúng giao thừa ngoài trời
Việc bày mâm cúng giao thừa ngoài trời cần được chuẩn bị cẩn thận để đảm bảo nghi lễ. Để bày mâm cúng giao thừa đúng cách, bạn cần lưu ý thực hiện theo các bước sau đây:
- Chọn địa điểm cúng phù hợp: Nên chọn một địa điểm ngoài trời rộng rãi, thoáng mát và tránh nơi có gió lớn. Hãy chọn một nơi trang trọng, linh thiêng gần nhà nếu có thể.
- Chuẩn bị mâm cúng giao thừa: Tùy vào văn hóa gia đình và vùng miền, bạn có thể chuẩn bị mâm cúng phù hợp. Nếu cúng ngoài trời, hãy đặt đồ cúng lên bàn. Nếu không có bàn, bạn có thể thay thế bằng tấm ván gỗ hay thảm, chiếu để bày đồ cúng.
- Sắp xếp đồ cúng: Sắp xếp các đồ cúng trên mâm theo truyền thống từ trái sang phải và từ trên xuống dưới. Các đồ cúng nên được sắp xếp một cách cân đối và đẹp mắt.
3. Nên cúng giao thừa trong nhà hay ngoài trời trước?
Cúng giao thừa được thực hiện vào giờ Tý, đêm 30 tết nhằm xua đuổi điều xấu và chào đón điều tốt đẹp trong năm mới. Theo phong tục, nghi lễ cúng giao thừa thường được chia thành 2 lễ: 1 lễ cúng ngoài trời và 1 lễ cúng trong nhà. Lễ ngoài trời mang ý nghĩa “nghênh tân, tiễn cửu” – đón quan Hành Khiển mới và tiễn quan Hành Khiển cũ. Qua nghi lễ này, gia đình chúng ta tin rằng mỗi năm sẽ có một quan Hành Khiển cai trị. Vì vậy, lễ cúng giao thừa ngoài trời cần được thực hiện trước.
4. Những lưu ý khi chuẩn bị mâm cúng giao thừa
Cúng giao thừa là nghi lễ quan trọng trong năm. Vì vậy, khi chuẩn bị mâm cúng giao thừa, hãy lưu ý những điều sau đây:
- Chuẩn bị mâm cúng giao thừa tươm tất: Mâm cúng không cần phải đầy đủ theo yêu cầu, nhưng cũng không được sơ sài. Tùy theo phong tục của từng vùng miền, sẽ có những món truyền thống khác nhau. Tuy nhiên, những món đồ cúng cơ bản không thể thiếu như hương, đèn, trà, rượu, bánh chưng, bánh tét, hoa hả, muối gạo, vàng mã.
- Không để đồ cúng rơi vỡ hoặc làm tiếng ồn: Điều này có thể mang tới những điều không may trong năm mới.
- Tránh cãi vã hoặc làm ồn ào trong lễ cúng: Khi cúng giao thừa, gia đình cần hòa thuận để tạo nên một năm mới hạnh phúc trọn vẹn. Đặc biệt, cúng giao thừa nên có đủ con cháu trong gia đình.
- Không nên soi gương trong đêm giao thừa: Theo quan niệm dân gian, soi gương vào thời điểm này rất dễ nhìn thấy ma quỷ và có thể xui xẻo trong năm mới.
5. Văn khấn giao thừa trong nhà và ngoài trời
Văn khấn giao thừa ngoài trời
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Kính lạy:
- Đức Đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật.
- Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn Thần.
- Ngài Cựu Niên Sở Vương hành khiển, Biểu Tào phán quan.
- Tân niên Ngô Vương hành khiển; Hứa Tào phán quan năm………
- Bản xứ Thổ địa phúc đức chính thần, Ngũ phương long mạch điền chủ tiếp dẫn tài thần.
Nay là phút giao thừa giữa năm Quý Mão và Giáp Thìn. Chúng con tên là:… Tuổi:… Ngụ tại:…
Phút thiêng giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, tam dương khai thái, vạn tượng canh tân. Nay Ngài Thái Tuế tôn thần trên vâng lệnh Thượng Đế giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều đế khuyết, lưu phúc lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc. Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án. Cúng dâng Phật Thánh, dâng hiến Tôn Thần, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài Cựu niên Đương cai, Ngài Tân niên Đương cai Thái Tuế Chí đức Tôn thần, Ngài Bản cảnh Thành Hoàng, Chư vị Đại Vương, Ngài Bản xứ Thần Linh Thổ Địa, Phúc Đức Chính Thần, các Ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch Tài Thần, Bản gia Táo Quân và chư vị Thần Linh cai quản ở trong xứ này. Cúi xin giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho chúng con: Minh niên khang thái, trú dạ cát tường. Độ cho chúng con mọi duyên thuận lợi, công việc hanh thông. Người người được chữ bình an, tháng ngày được hưởng phần lợi lộc. Âm phù – Dương trợ, sở nguyện tòng tâm. Bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết có điềm lành tiếp ứng.
Dãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Nam mô Bồ tát Ma ha tát đại chứng minh. (Lạy 3 lạy)
Văn khấn giao thừa trong nhà
Nam mô A-Di-Đà Phật (3 lần)
Nam mô Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật.
Nam mô Đông Phương Giáo Chủ Dược Sư Lưu Ly Quang Vương Phật.
Nam mô Đức Bồ tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh.
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật.
Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, Long mạch, Táo quân, chư vị tôn thần.
Các cụ tổ tiên nội ngoại chư vị tiên linh.
Nay là phút giao thừa giữa năm Quý Mão và Giáp Thìn. Chúng con là: …Tuổi: …, Ngụ tại:…
Phút giao thừa vừa điểm, nay theo vận luật, tống cửu nghênh tân, giờ Tý đầu xuân, đón mừng Nguyên đán, tín chủ chúng con thành tâm tu biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dường Phật – Thánh, dâng hiến Tôn thần, tiến cúng Tổ tiên, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, Hỷ thần, Phúc đức chính thần, ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch Tài thần, các ngài bản gia Táo phủ thần quân và chư vị Thần linh cai quản ở trong xứ này. Cúi xin giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật.
Con lại kính mời các cụ tiên linh, cao tằng tổ khảo, cao tằng tổ tỷ, bá thúc đệ huynh, cô di tỷ muội, nội ngoại gia tộc, chư vị hương linh, cúi xin giáng phó linh sàng thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ lại kính mời các vị vong linh tiền chủ, hậu chủ, y thảo phụ mộc ở trong đất này, nhân tiết giao thừa, giáng lâm trước án, chiêm ngưỡng tân xuân, thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho tín chủ, minh niên khang thái, vạn sự cát tường, bốn mùa được bình an, gia đạo hưng long, thịnh vượng.
Tâm thành cầu nguyện, lễ bạc tiến dâng, cúi xin Chư Thần, Chư Phật chứng giám.
Nam mô A-Di-Đà Phật (3 lần, 3 lạy)
Trên đây là toàn bộ những điều cần biết về mâm cúng giao thừa ngày tết. Hy vọng với những chia sẻ này, bạn có thể hiểu thêm về phong tục và nghi lễ của người Việt. Bên cạnh nghi lễ, đừng quên tặng quà tết để thương yêu của bạn được thể hiện. Hãy ghé thăm Điểm tin phim-review phim chất lượng và tổng hợp tin tức giải trí để lựa chọn những món quà tết ý nghĩa nhé!