1.1. Chức năng của lưỡi bình thường
Lưỡi của người trưởng thành khỏe mạnh có những đặc điểm độc đáo. Nó mềm mại, thon dài và có màu hồng nhạt đến hồng đậm. Bề mặt của lưỡi được bao phủ bởi một lớp màu trắng mỏng với nhiều gai nhỏ mịn. Các gai này, còn được gọi là nhú, tập trung nhiều ở mặt trên và hai bên của lưỡi. Có khoảng 5000 gai bình thường trên lưỡi, nơi này chứa đầy tế bào thần kinh giúp truyền tải thông tin nhanh chóng đến não.
Lưỡi tham gia vào quá trình tiêu hóa, cảm nhận vị giác, hỗ trợ quá trình nhai và nuốt, đồng thời giúp nhào trộn thức ăn trong miệng với các enzym tiêu hóa. Đặc biệt, lưỡi đóng vai trò quan trọng trong chức năng ngôn ngữ hàng ngày của mỗi người.
Trong Y học cổ truyền, lưỡi được coi là công cụ để chẩn đoán bệnh, được gọi là “Thiệt chẩn”. Hình ảnh của lưỡi giúp bác sĩ đánh giá được tình trạng bệnh lý của các cơ quan và nội tạng trong cơ thể.
1.2. Các thay đổi ở lưỡi bị bệnh
Lưỡi bị bệnh có thể có những thay đổi về màu sắc, hình dạng và bề mặt:
Thay đổi màu sắc
- Lưỡi nhợt nhạt, mất màu hồng có thể là dấu hiệu của tình trạng cơ thể suy nhược, thiếu máu hoặc thiếu sắt.
- Lưỡi đỏ, niêm mạc lưỡi vàng hay nhớt có thể chẩn đoán tình trạng nhiễm trùng, bao gồm viêm lưỡi, thiếu niacin và các bệnh lý khác. Ngoài ra, lưỡi đỏ cũng có thể là dấu hiệu của suy tim, bệnh Kawasaki, sốt ban đỏ và các bệnh khác.
- Lưỡi màu đen thường do vi khuẩn, dùng thuốc hoặc hóa trị gây ra. Tình trạng này thường không nguy hiểm và có thể hồi phục sau khi ngừng sử dụng các tác nhân gây ra.
- Lưỡi màu tím có thể báo hiệu rằng lưu thông máu kém hoặc có các bệnh lý tim mạch.
Cần lưu ý rằng việc hút thuốc lá thường xuyên, uống cà phê, sử dụng các thực phẩm đậm màu hoặc một số loại thuốc có thể làm thay đổi màu sắc trên bề mặt gai nhú của lưỡi.
Thay đổi về bề mặt lưỡi
- Lưỡi khô, xuất hiện nhiều vết nứt, mất lớp màu trắng bao phủ trên lưỡi theo từng mảng và nhô lên.
- Lưỡi bị teo hoặc mất các gai nhú, phân bố không đều, xuất hiện nhiều đường màu trắng như hình bản đồ trên bề mặt lưỡi.
- Lưỡi xuất hiện lông trên bề mặt do sự tích tụ keratin trên gai nhú sau quá trình điều trị kháng sinh, sử dụng một số loại nước súc miệng chứa peroxide hoặc do vệ sinh răng miệng không đúng cách.
- Lưỡi bị loét, xuất hiện các nốt viêm do áp tơ miệng hoặc do các chấn thương cắn, va đập vào.
- Các mảng đỏ trên lưỡi thường do các bệnh hồng cầu, nhiễm nấm và các bệnh lý khác.
FAQs
Q: Lưỡi nhạt màu và mất màu hồng có nghĩa là gì?
A: Lưỡi nhạt màu và mất màu hồng có thể là dấu hiệu cho tình trạng cơ thể suy nhược, thiếu máu hoặc thiếu sắt.
Q: Lưỡi đỏ và niêm mạc lưỡi vàng là bệnh gì?
A: Lưỡi đỏ và niêm mạc lưỡi vàng có thể chẩn đoán cho tình trạng nhiễm trùng, bao gồm viêm lưỡi, thiếu niacin và các bệnh lý khác.
Q: Lưỡi màu đen là bệnh gì?
A: Lưỡi màu đen thường do vi khuẩn, dùng thuốc hoặc hóa trị gây ra. Tình trạng này thường không nguy hiểm và có thể hồi phục sau khi ngừng sử dụng các tác nhân gây ra.
Q: Lưỡi màu tím có nguy hiểm không?
A: Lưỡi màu tím có thể báo hiệu lưu thông máu kém hoặc có các bệnh lý tim mạch.
Q: Tại sao lưỡi xuất hiện lông?
A: Lưỡi có thể xuất hiện lông do sự tích tụ keratin trên gai nhú sau quá trình điều trị kháng sinh, sử dụng nước súc miệng chứa peroxide hoặc vệ sinh răng miệng không đúng cách.
Q: Lưỡi loét là gì?
A: Lưỡi loét là khi xuất hiện các nốt viêm do áp tơ miệng hoặc các chấn thương cắn, va đập vào.
Q: Làm sao để điều trị các bệnh lưỡi?
A: Để điều trị các bệnh lưỡi, bạn nên hỏi ý kiến từ bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị phù hợp với tình trạng của bạn.
Conclusion
Lưỡi không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc tiêu hóa thức ăn và cảm nhận vị giác, mà còn có thể là chỉ báo sức khỏe tổng thể của cơ thể. Những thay đổi về màu sắc, hình dạng và bề mặt của lưỡi có thể là dấu hiệu của các bệnh lý khác nhau. Nếu bạn có bất kỳ thay đổi nào không bình thường ở lưỡi, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị phù hợp.