Kiến ba khoang là kiến gì?
Kiến ba khoang là loài kiến có cánh (Nairobi fly) rất phổ biến ở các vùng có khí hậu ẩm ướt. Chúng có thân hình thon, dài khoảng 0,7 – 1cm, ngang 2 – 5mm, có 3 đôi chân, bụng có đốt và thon nhọn về đuôi. Với đôi cánh trong suốt gấp gọn bên dưới cánh cứng, chúng hiếm khi bay và bò rất nhanh.
Đầu kiến ba khoang nhỏ, có hai râu đơn chia đốt mở rộng về phía trước. Có một cái đầu đen, sau bụng và elytra (cấu trúc này bao gồm các cánh và 3 phân đoạn bụng đầu tiên), và một phần ngực màu đỏ và phía trước bụng trong một xen kẽ màu đen – đỏ – đen – đỏ – đen, tương ứng với đầu – ngực – elytra – trước bụng – sau bụng.
Kiến ba khoang thường sống ở các ruộng lúa, cỏ mục, vườn cây, bãi rác thải, công trình đang xây dựng… Chúng xuất hiện nhiều vào mùa mưa, khi độ ẩm cao, thuận lợi cho kiến phát triển.
Theo Cục Y Tế dự phòng, trong cơ thể kiến ba khoang có chứa độc tố Pederin, dộc tính mạnh gấp 12-15 lần nọc của rắn hổ nhưng do lượng tiếp xúc nhỏ và chỉ ở ngoài da nên không đủ gây chết người như nọc rắn.
Bị kiến ba khoang đốt có dấu hiệu gì?
Đặc điểm lâm sàng bị viêm da do kiến ba khoang đốt
- Viêm da do kiến ba khoang có thể bị nhiều mức độ từ nhẹ đến nặng tùy theo độc chất xâm nhập qua da.
- Viêm da thường xuất hiện ở vùng hở như mặt, cổ, ngực, vai, gáy, tay.
- Tổn thương cơ bản có dạng dát đỏ, thành vệt, thành đám, theo chiều tay quệt, nền hơi cộm, trên có mụn nước hoặc mụn mủ nhỏ li ti ở giữa, có vùng hơi lõm màu vàng nâu, hình tròn hoặc bầu dục.
- Thương tổn tiếp tục xuất hiện dù không còn sự hiện diện của kiến ba khoang nếu ngứa gãi quệt ra vùng da lành, đặc biệt là các vùng nếp gấp.
- Cảm giác rát bỏng tại chỗ, thương tổn trên diện rộng có thể sốt nhẹ, nổi hạch lân cận.
Bị kiến ba khoang đốt phải làm sao?
Khi bị côn trùng đốt, nhất là với kiến ba khoang, cần nhanh chóng tiến hành xử lý vết đốt để tránh da bị tổn thương nặng.
Khi bị kiến ba khoang đốt, nếu sơ cứu đúng cách thì những tổn thương trên da sẽ dịu đi rất nhiều. Cụ thể, khi bị kiến ba khoang đốt cần dùng cồn 70 độ hoặc xà phòng dịu nhẹ rửa sạch vùng da bị thương tổn để giúp giảm khó chịu do tổn thương trên da.
Sau đó đến ngay Bác sĩ Da Liễu để được khám và điều trị kịp thời tránh những biến chứng không đáng có.
Lưu ý tuyệt đối không sử dụng tự ý mua thuốc điều trị theo hướng zona hoặc giời leo, tự ý bôi các thuốc màu, lá cây hoặc sử dụng các biện pháp dân gian khác làm cho vết thương bị loét, lan rộng thậm chí nhiễm trùng.
Cách xử trí khi phát hiện kiến ba khoang
- Nếu nhìn thấy kiến ba khoang bám trên người, hay quần áo, đồ đạc trong nhà, không nên dùng tay “giết chết”, chà xát chúng mà nên thổi chúng ra xa, hoặc để một tờ giấy vào cho nó bò lên và lấy nó ra khỏi người.
- Rửa vùng tiếp xúc bằng nước sạch và xà phòng dịu nhẹ.
- Nếu bạn lỡ tay đập hoặc chà xát chúng trên da thì phải nhanh chóng rửa sạch nơi nơi tiếp xúc để hạn chế chất độc. Bởi lẽ, trong dịch cơ thể của kiến ba khoang có chứa pederin – một loại chất độc gây rộp, phỏng da, viêm da.
Cách phòng tránh kiến ba khoang
Để phòng chống kiến ba khoang, Cục Y tế dự phòng khuyến cáo, nếu có sự hiện diện của kiến ba khoang trong khu vực, nên thay đèn huỳnh quang bằng đèn có ánh sáng màu vàng, vì kiến ba khoang rất thích ánh sáng đèn huỳnh quang nên chúng bay vào trong nhà theo ánh đèn, đậu vào quần áo, khăn mặt, giường chiếu, chăn màn.
Tránh đứng dưới bóng đèn sáng nơi công cộng, chú ý khi làm việc dưới ánh đèn vì kiến ba khoang rất hay xuất hiện ở nơi có đèn sáng.
FAQs
Q: Kiến ba khoang sống ở đâu?
A: Kiến ba khoang thường sống ở các ruộng lúa, cỏ mục, vườn cây, bãi rác thải, công trình đang xây dựng.
Q: Chất độc trong cơ thể kiến ba khoang gây tổn thương như thế nào?
A: Trong cơ thể kiến ba khoang có chứa độc tố Pederin, dộc tính mạnh gấp 12-15 lần nọc của rắn hổ nhưng không gây chết người.
Q: Làm thế nào để xử trí khi bị kiến ba khoang đốt?
A: Khi bị kiến ba khoang đốt, cần dùng cồn 70 độ hoặc xà phòng dịu nhẹ rửa sạch vùng da bị thương tổn và đến bác sĩ da liễu để được khám và điều trị kịp thời.
Q: Cách nào để phòng tránh kiến ba khoang?
A: Để phòng chống kiến ba khoang, nên thay đèn huỳnh quang bằng đèn có ánh sáng màu vàng, nắp kín lồng đèn, sử dụng lưới cửa sổ và cửa ra vào, ngủ trong màn, vệ sinh môi trường, và giũ mạnh khăn mặt, quần áo trước khi dùng.
Conclusion
Kiến ba khoang là loài kiến có độc tính mạnh và có thể gây viêm da. Tuy nhiên, khi biết cách xử trí và phòng tránh, chúng ta có thể tránh được các tổn thương nặng nề do kiến ba khoang đốt. Nếu gặp phải tình huống này, hãy nhanh chóng rửa sạch vùng da bị thương tổn và tìm sự giúp đỡ từ bác sĩ da liễu. Hãy lưu ý những cách phòng tránh kiến ba khoang để tránh nguy cơ bị đốt.