Bệnh thủy đậu không chỉ là nỗi ám ảnh đối với trẻ nhỏ mà còn có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm đối với người lớn. Nhiễm trùng da, nhiễm trùng máu, bội nhiễm, viêm tai ngoài, viêm tai giữa, viêm thanh quản, thậm chí là viêm thận cấp là những biến chứng không mong muốn mà bệnh thủy đậu có thể mang lại. Bài viết này sẽ giới thiệu với bạn những hình ảnh rõ nét về bệnh thủy đậu ở người lớn từng giai đoạn và biến chứng, đồng thời làm rõ tầm quan trọng của việc phòng tránh và chăm sóc căn bệnh này.
Tiến sĩ Hoa Tuấn Ngọc, Quản lý Y khoa khu vực Đông Nam Bộ, Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết: “Người lớn mắc bệnh thủy đậu có nguy cơ gặp biến chứng cao hơn trẻ nhỏ, đặc biệt là viêm phổi. Bệnh viêm phổi do thủy đậu rất nguy hiểm vì đây là loại viêm phổi do virus, kháng sinh không có tác dụng và cách thức hoạt động của virus thay đổi liên tục.”
Triệu chứng thủy đậu ở người lớn
Người lớn mắc bệnh thủy đậu có các triệu chứng tương tự như trẻ em nhưng xu hướng nặng hơn và có thể tiến triển thành các biến chứng. Từ 7-21 ngày sau khi tiếp xúc với virus Varicella-Zoster, cơ thể sẽ bắt đầu xuất hiện các triệu chứng đặc trưng như sau:
-
Triệu chứng toàn thân: sốt nhẹ hoặc sốt cao (trẻ em trên 39 độ C và người lớn trên 39.5 độ C) kèm theo cảm giác mệt mỏi, đau nhức cơ thể, chán ăn, viêm đường hô hấp trên (chảy nước mũi), viêm họng, và có thể xuất hiện hạch sau tai. Những người có hệ miễn dịch suy yếu sẽ có sốt cao hơn vào giai đoạn này. Nếu người bệnh có sốt cao kéo dài, khó thở, ho nặng, nôn ói thường xuyên, tiêu chảy, cần đi khám và điều trị kịp thời vì đây là những dấu hiệu báo động có nguy cơ biến chứng nặng.
-
Tổn thương cơ bản trên da: xuất hiện các nốt mụn nước trong, rất nông, có hình tròn hoặc bầu dục với quầng đỏ bao quanh. Ban đầu thường xuất hiện trên mặt, tay và chân, sau đó lan ra toàn bộ cơ thể. Các nốt mụn nước chứa dịch và sau 24 giờ tổn thương sẽ dần hóa đục. Đặc biệt, mụn nước lõm ở vùng trung tâm và có thể có 1 chấm đen ở giữa. Có thể có nốt mụn nước ở niêm mạc miệng, niêm mạc âm đạo. Ngoài ra, cơ thể còn có thể xuất hiện hạch ngoại biên như hạch sau tai, hạch nách, hạch bẹn, nhưng chúng chỉ tồn tại trong thời gian ngắn rồi trở về bình thường. Khi xuất hiện các ban và nốt mụn nước, thường có ngứa ngáy, gây khó chịu. Số lượng và mức độ tổn thương trên da phụ thuộc vào số lượng và tình trạng của các ban và nốt mụn nước.
Hình ảnh bệnh thủy đậu ở người lớn
Người lớn mắc bệnh thủy đậu từ khi lây nhiễm virus Varicella-Zoster cho đến khi hồi phục sức khỏe hoàn toàn thường trải qua 3 giai đoạn chính cụ thể:
1. Giai đoạn 1
Virus Varicella-Zoster xâm nhập vào cơ thể sẽ bắt đầu giai đoạn ủ bệnh và kéo dài trong khoảng 10-21 ngày. Giai đoạn này, các triệu chứng thủy đậu ở người lớn thường rất mơ hồ, dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác như cơ thể mệt mỏi, uể oải, thiếu năng lượng, sốt nhẹ, đau nhức một vùng cơ hoặc toàn thân. Các triệu chứng thủy đậu ở người lớn sẽ tồn tại vào khoảng 1-2 ngày trước khi phát ban. Vùng da bị tổn thương sẽ ửng đỏ, sưng và gồ cao hơn so với những vùng da khác.
2. Giai đoạn 2
Giai đoạn 2, các triệu chứng đã dần trở nên rõ rệt. Tại vùng da ửng đỏ và sưng phù nề xuất hiện những hồng ban và nhanh chóng phát triển thành mụn nước chứa đầy chất dịch. Mụn nước lan khắp cơ thể gây ngứa ngáy, khó chịu. Trong giai đoạn này, tình trạng viêm nhiễm lan tỏa mạnh, các nốt mụn nước tích tụ nhiều mủ hơn, căng hơn. Mủ từ trắng trong hóa vàng và đục, mụn nước có thể lõm nhẹ ở đỉnh và dễ vỡ. Nếu không chăm sóc cẩn thận, mụn nước bị vỡ có nguy cơ cao diễn tiến thành thủy đậu bội nhiễm.
3. Giai đoạn 3
Bệnh thủy đậu ở người lớn có thể hồi phục nhanh và sức khỏe ổn định trong vòng 7-10 ngày. Các nốt mụn nước sẽ khô, kết vảy, bong tróc và không để lại sẹo nếu được chăm sóc kỹ lưỡng và điều trị đúng cách. Khi này, người bệnh sẽ nhanh chóng tiến vào giai đoạn phục hồi.
Phân biệt thủy đậu ở người lớn với đậu mùa và đậu mùa khỉ
Bệnh thủy đậu, đậu mùa và đậu mùa khỉ là các bệnh truyền nhiễm có thể dễ dàng bị nhầm lẫn trong quá trình chẩn đoán và điều trị. Chúng đều có khả năng lây truyền qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc với các chất bị nhiễm. Tuy nhiên, có một số điểm khác biệt giúp phân biệt chúng:
-
Nguyên nhân gây bệnh: Bệnh thủy đậu do virus Varicella-Zoster gây ra. Đậu mùa do virus variola (VARV) gây ra. Đậu mùa khỉ do virus đậu mùa khỉ gây ra.
-
Thời gian ủ bệnh: Bệnh thủy đậu có thời gian ủ bệnh từ 14-21 ngày. Đậu mùa có thời gian ủ bệnh từ 10-14 ngày. Đậu mùa khỉ có thời gian ủ bệnh từ 6-13 ngày hoặc có thể lên đến 5-21 ngày.
-
Triệu chứng: Triệu chứng của bệnh thủy đậu gồm sốt nhẹ, mệt mỏi, đau nhức cơ thể, viêm đường hô hấp, và xuất hiện nốt mụn nước. Đậu mùa có triệu chứng sốt cao, đau đầu, mệt mỏi, và xuất hiện phản ban trên cơ thể. Đậu mùa khỉ có triệu chứng sốt cao, đau đầu, mệt mỏi, sưng và nổi hạch trắng, và xuất hiện phản ban trên cơ thể.
-
Tổn thương trên da: Các tổn thương trên da của bệnh thủy đậu thường là mụn nước, mụn nước lõm, và có thể làm sưng và viêm. Đậu mùa có tổn thương da bao gồm phát ban, mụn và lở loét. Đậu mùa khỉ có tổn thương da bao gồm phát ban và mụn nước.
Biến chứng nguy hiểm của bệnh thủy đậu ở người lớn
Bệnh thủy đậu là một bệnh không nguy hiểm ở trẻ em nhưng lại cực kỳ nguy hiểm ở người lớn nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách. Biến chứng nhiễm trùng da, viêm phổi, zona, bệnh nhiễm trùng máu và bội nhiễm là những biến chứng nguy hiểm mà bệnh thủy đậu có thể gây ra.
Hướng dẫn chăm sóc và phòng tránh biến chứng của bệnh thủy đậu ở người lớn
Nhằm hạn chế rủi ro lây nhiễm bệnh thủy đậu cho người khác trong gia đình, người bệnh cần chấp hành các biện pháp cách ly và chăm sóc đặc biệt, đảm bảo chế độ dinh dưỡng và vệ sinh hợp lý để ngăn ngừa sự bội nhiễm và hạn chế hình thành sẹo xấu, đặc biệt là tránh các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
Người mắc bệnh thủy đậu cần lưu ý:
-
Cách ly: Người mắc bệnh nên cách ly trong khoảng 7-10 ngày cho đến khi các nốt mụn nước khô và bong tróc hoàn toàn. Đối với người lớn, nghỉ làm việc là cần thiết và học sinh cũng cần nghỉ học trong thời gian này. Người bệnh cần được cách ly trong phòng riêng, thoáng đãng, có ánh sáng mặt trời và vệ sinh đảm bảo.
-
Vệ sinh cá nhân: Sử dụng riêng các dụng cụ cá nhân như chăn, khăn, bàn chải đánh răng, ly, chén, nĩa, hoặc cách dùng chung nhưng phải rửa sạch và khử trùng.
-
Chăm sóc da: Tắm gội thường xuyên bằng nước ấm và dung dịch sữa tắm dịu nhẹ. Sau tắm, lau khô nhẹ nhàng toàn bộ cơ thể. Tránh tiếp xúc mạnh với nốt mụn nước để tránh nhiễm trùng da. Một số người khuyên sử dụng dung dịch Milian để chấm lên nốt mụn đã vỡ giúp lành vết thương.
-
Chọn quần áo phù hợp: Nên mặc quần áo rộng, mỏng, nhẹ và thấm hút mồ hôi. Tránh dùng vải thô cứng để giảm việc làm tổn thương da.
-
Chế độ dinh dưỡng: Ưu tiên ăn các thức ăn mềm, lỏng, dễ tiêu và uống đủ nước.
-
Đi khám bác sĩ: Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường, như sốt cao kéo dài, mệt mỏi, suy nhược cơ thể, xuất huyết ở vùng da tổn thương, nên đi khám và điều trị kịp thời.
Người chăm sóc người bệnh cần lưu ý:
-
Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với người bệnh: Nếu không thể tránh, đeo khẩu trang và găng tay. Sau khi tiếp xúc, thay quần áo và rửa tay kỹ.
-
Vệ sinh nhà cửa: Vệ sinh sàn nhà, bàn tay cầu thang và tay nắm cửa hàng ngày bằng dung dịch khử khuẩn.
Những hình ảnh bệnh thủy đậu ở người lớn qua các giai đoạn và biến chứng rõ nét đã giúp người đọc nhận thức về tầm quan trọng của việc phòng tránh căn bệnh này. Chúng ta cần nhớ rằng việc tự ý sử dụng thuốc chưa có chỉ định của bác sĩ là không đáng tin cậy. Khi có dấu hiệu bất thường, hãy đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.
Q: Bệnh thủy đậu có phải là căn bệnh nguy hiểm không?
A: Ở trẻ em, bệnh thủy đậu thường là nhẹ và không nguy hiểm. Tuy nhiên, ở người lớn, bệnh thủy đậu có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như viêm phổi và nhiễm trùng máu.
Q: Làm thế nào để phòng tránh bệnh thủy đậu?
A: Phòng ngừa bệnh thủy đậu bằng cách tiêm chủng vắc xin. Người lớn chưa từng mắc bệnh hoặc chưa được tiêm chủng nên tiêm phòng để tăng cường miễn dịch.
Q: Bệnh thủy đậu có thể lây nhiễm qua đường hô hấp không?
A: Có, bệnh thủy đậu có thể lây nhiễm qua đường hô hấp thông qua vi rút Varicella-Zoster. Vi rút này có thể lây truyền từ người bệnh hoặc từ giọt bắn tỵ thủy đậu, dịch tiết hoặc đồ vật bị nhiễm bệnh.
Bệnh thủy đậu ở người lớn có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm. Để tránh tình trạng này, việc tiêm chủng vắc xin và chăm sóc cơ bản là rất quan trọng. Hãy chú ý đến các biểu hiện của bệnh, tuân thủ các biện pháp phòng ngừa, và luôn tìm kiếm sự giúp đỡ y tế khi cần thiết.