1. Nguyên nhân hạ đường huyết là gì?
1.1. Như thế nào là hạ đường huyết?
Trước khi ăn, lượng đường huyết trong khoảng từ 90-130mg/dL được coi là bình thường. Sau khi ăn trong khoảng 1-2 giờ, nồng độ đường huyết tăng lên dưới 180mg/dL. Hạ đường huyết xảy ra khi mức đường huyết trong máu giảm xuống dưới 70mg/dL (hoặc dưới 3.9 mmol/l).
1.2. Nguyên nhân gây hạ đường huyết
Hạ đường huyết chủ yếu xảy ra do tác động phụ từ việc sử dụng thuốc để điều trị tiểu đường. Ngoài ra, nếu dùng quá nhiều insulin hoặc tiêm sai loại insulin cũng có thể gây hạ đường huyết.
Các nguyên nhân gây hạ đường huyết bao gồm:
- Điều chỉnh lượng đường huyết sau bữa ăn: Khi ăn, thức ăn sẽ được phân hủy thành glucose và insulin giúp đường này đi vào tế bào. Nếu không ăn trong một thời gian dài, mức đường huyết giảm và cơ thể ngừng sản xuất insulin. Hormon glucagon sẽ gửi tín hiệu đến gan để phá vỡ glycogen và giải phóng glucose vào máu, đảm bảo đường huyết ổn định. Nếu nhịn ăn kéo dài, cơ thể sẽ phá hủy kho dự trữ chất béo để tạo ra glucose. Nếu lượng chất béo cạn kiệt, có thể gây hạ đường huyết và nhiễm toan.
- Bệnh tiểu đường: Hạ đường huyết là biến chứng của bệnh nhân đái tháo đường đang được điều trị bằng insulin.
- Nguyên nhân khác: Sử dụng thuốc không đúng cách, uống rượu nhiều, mắc bệnh lý mạn tính như bệnh tim, thận, gan tiến triển, nhịn đói trong thời gian dài, cơ thể sản xuất thừa insulin, thiếu một số loại hormone điều chỉnh quá trình chuyển hóa hoặc sản xuất glucose, hạ đường huyết sau một số bữa ăn (thường xảy ra ở người đã cắt bỏ dạ dày).
2. Nhận diện triệu chứng ở người bị hạ đường huyết
Người bị hạ đường huyết thường có các triệu chứng sau:
- Rối loạn thần kinh thực vật: vã mồ hôi, bồn chồn, đói, chân tay run, tim đập nhanh, hồi hộp, nôn,..
- Rối loạn thần kinh trung ương: mờ mắt, đau đầu, nhìn đôi, bất thường trong hành vi, lú lẫn, trí nhớ giảm, hôn mê, co giật,..
Khi kiểm tra đường huyết, nếu kết quả nồng độ glucose trong máu dưới 70mg/dL và sau khi bổ sung glucose, các triệu chứng trên sẽ được cải thiện.
3. Điều trị hạ đường huyết
3.1. Mục tiêu cần đạt
Đối với hạ đường huyết, mục tiêu điều trị là phát hiện sớm và điều trị ngay để đưa đường huyết lên mức an toàn nhanh chóng, giúp cải thiện triệu chứng và giảm nguy cơ biến chứng cho người bệnh.
3.2. Hướng điều trị
Khi phát hiện hạ đường huyết, cần áp dụng quy tắc 15-15 để điều trị:
- Tăng lượng đường huyết bằng cách ăn/uống 15g carbohydrates, sau đó chờ 15 phút và kiểm tra lại chỉ số đường huyết.
- Nếu sau 15 phút, chỉ số đường huyết vẫn dưới 70mg/dL, tiếp tục lặp lại bước trên cho đến khi nồng độ đường huyết tối thiểu là 70mg/dL.
- Sau khi chỉ số đường huyết trở về mức bình thường, ăn một bữa nhẹ hoặc bữa chính.
Các loại thức ăn và đồ uống tương đương với 15g carbohydrates bao gồm: 2-3 viên đường, 1/2 cốc nước ngọt, 1/2 cốc nước trái cây, 1 cốc sữa, 5-6 viên kẹo, 1 muỗng canh hoặc 15ml mật ong hoặc đường.
Lựa chọn nguồn carbohydrates đúng rất quan trọng trong chế độ ăn của người bị hạ đường huyết. Nếu ăn carbohydrates phức tạp hoặc thực phẩm chứa chất béo và carbohydrates, quá trình hấp thụ glucose có thể bị chậm lại, không đạt được mục tiêu điều trị.
Lượng carbohydrates dành để tăng đường huyết cho trẻ em cần dưới 15g, với trẻ sơ sinh chỉ cần 6g và 8g cho trẻ mới biết đi, 10g cho trẻ nhỏ.
Đối với trường hợp hạ đường huyết nghiêm trọng, cần tiêm glucagon, không nên tiêm insulin vì có thể làm giảm mức đường huyết một cách nghiêm trọng.
4. Biện pháp phòng ngừa hạ đường huyết
- Với người đang mắc bệnh tiểu đường:
-
Thường xuyên kiểm tra đường huyết để phát hiện sớm và điều trị trước khi hạ đường huyết. Thời điểm nên kiểm tra đường huyết bao gồm: trước và sau mỗi bữa ăn, trước khi đi ngủ, trước và sau buổi tập thể dục cường độ cao, khi thay đổi thuốc, khi di chuyển đến múi giờ khác, khi thay đổi lịch sinh hoạt và làm việc,..
-
Luôn mang theo thực phẩm chứa carbohydrates để ăn/uống khi bị hạ đường huyết, như viên đường, kẹo, nước trái cây,…đảm bảo đường huyết không giảm quá thấp và gây nguy hiểm cho sức khỏe.
-
Định kỳ đến cơ sở y tế để kiểm tra sức khỏe.
- Với người không bị tiểu đường:
-
Kiểm soát tốt các bệnh lý đang mắc phải.
-
Dùng thuốc đúng đơn và chỉ định của bác sĩ.
-
Tránh sử dụng chất kích thích, đồ uống chứa cồn, thuốc của người bị tiểu đường, tránh để cơ thể phải nhiễn đói qua quá lâu.
Mong rằng với nội dung đã chia sẻ, quý khách hàng sẽ biết cách nhận diện và xử trí với hạ đường huyết. Để kiểm tra đường huyết chính xác và biết thực trạng sức khỏe của mình, quý khách hàng có thể liên hệ đặt lịch lấy mẫu xét nghiệm tận nơi cùng Hệ thống Y tế MEDLATEC qua số hotline 1900 56 56 56. Nhờ việc làm này, quý khách hàng sẽ có được kết quả về hiện trạng đường huyết và được tư vấn hướng khắc phục chính xác, an toàn khi chỉ số đường huyết bị hạ.
FAQs
1. Hạ đường huyết xảy ra do nguyên nhân gì?
Hạ đường huyết chủ yếu xảy ra do tác động phụ từ việc sử dụng thuốc để điều trị tiểu đường, sử dụng insulin quá nhiều hoặc tiêm sai loại insulin.
2. Người bị hạ đường huyết có triệu chứng gì?
Người bị hạ đường huyết có thể gặp các triệu chứng như rối loạn thần kinh thực vật (vã mồ hôi, bồn chồn, đói, chân tay run, tim đập nhanh, hồi hộp, nôn…) và rối loạn thần kinh trung ương (mờ mắt, đau đầu, nhìn đôi, bất thường trong hành vi, lú lẫn, trí nhớ giảm, hôn mê, co giật,…).
3. Làm thế nào để điều trị hạ đường huyết?
Khi phát hiện hạ đường huyết, có thể áp dụng quy tắc 15-15 bằng cách ăn/uống 15g carbs sau đó chờ 15 phút và kiểm tra lại chỉ số đường huyết. Nếu đường huyết vẫn dưới 70mg/dL, tiếp tục lặp lại quy trình cho đến khi nồng độ đường huyết tối thiểu đạt 70mg/dL. Sau đó, ăn một bữa nhẹ hoặc bữa chính.