GDCD 9 bài 7: Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc

Lý thuyết GDCD lớp 9 bài 7: Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc là một chủ đề quan trọng trong môn học Giáo dục công dân. Chúng ta cần hiểu và lưu giữ những giá trị văn hóa và truyền thống tốt đẹp của dân tộc, nhằm góp phần vào sự phát triển và gìn giữ bản sắc của Việt Nam. Dưới đây là những điểm nổi bật trong bài học này:

I. Khái quát nội dung câu chuyện

* Câu chuyện 1

• Bác Hồ đã nhắc đến lòng yêu nước vẻ vang của các anh hùng dân tộc qua các thời đại như bà Trưng, bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung…
• Trong thế kỉ 20, dân tộc ta tiếp tục thể hiện tình yêu nước mạnh mẽ qua những chiến sĩ ở mặt trận, các công chức ở hậu phương, các phụ nữ tham gia kháng chiến, các bà mẹ anh hùng, công nhân và nông dân thi đua sản xuất.
• Điều này chứng tỏ rằng tình yêu nước là truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam, giúp chúng ta vượt qua mọi khó khăn và gian khổ.

* Câu chuyện 2

• Trong câu chuyện này, một học trò cũ của cụ (chưa rõ tên) đã làm chức quan to trong triều nhưng vẫn tới mừng sinh nhật thầy.
• Họ cư xử đúng tư cách một người học trò, tỏ lòng kính cẩn, lễ phép và khiêm tốn.
• Điều này thể hiện truyền thống “Tôn sư trọng đạo” của dân tộc ta.

Từ hai câu chuyện trên, chúng ta nhận thấy dù khác nhau về nội dung, nhưng cả hai đều thể hiện lòng yêu nước mạnh mẽ và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, như truyền thống “Tôn sư trọng đạo”. Mỗi dân tộc có những truyền thống tốt đẹp riêng, và chúng được lưu giữ và truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, đó là vốn quý của mỗi dân tộc.

II. Nội dung bài học

1. Truyền thống tốt đẹp của dân tộc

• Là những giá trị tinh thần như tư tưởng, cách ứng xử, hình thành trong quá trình lịch sử của dân tộc và được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
• Ví dụ: Truyền thống hiếu học, truyền thống đoàn kết, truyền thống yêu nước.

2. Những truyền thống tốt đẹp của dân tộc

• Yêu nước, bất khuất trong chống giặc ngoại xâm, đoàn kết, nhân nghĩa, cần cù lao động, hiếu học, tôn sư trọng đạo, hiếu thảo…
• Những truyền thống này đóng góp tích cực vào quá trình phát triển của dân tộc và mỗi cá nhân.

3. Ý nghĩa

• Góp phần tích cực vào quá trình phát triển của dân tộc và mỗi cá nhân.

4. Trách nhiệm của chúng ta

• Bảo vệ, kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
• Lên án và ngăn chặn những hành vi làm tổn hại đến truyền thống dân tộc.

B. Giải bài tập GDCD 9 bài 7

• Giải SGK GDCD 9 bài 7: Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
• Giải SBT GDCD 9 bài 7: Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

Bài tập

1. Những thái độ và hành vi nào sau đây thể hiện sự kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc?
   a) Tìm đọc tài liệu về các truyền thống và phong tục, tập quán của dân tộc.
   b) Chê bai những người ăn mặc theo phong cách dân tộc là lạc hậu, là quê mùa.
   c) Đánh giá cao, kính phục các nghệ nhân của những nghề truyền thống.
   d) Không tôn trọng những người lao động chân tay.
   đ) Sống chỉ biết mình, không quan tâm đến người khác.
   e) Tích cực tham gia các hoạt động đền ơn đáp nghĩa.
   g) Tích cực tìm hiểu lịch sử đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc.
   h) Thích xem phim, kịch, nghe nhạc của Việt Nam.
   i) Sưu tầm những món ăn và kiểu trang phục dân tộc độc đáo.
   k) Lấy chồng sớm trước tuổi quy định của pháp luật.
   l) Tìm hiểu và giới thiệu với mọi người về các lễ hội truyền thống của dân tộc.

   Trả lời:

   • Các câu đúng: (a), (c), (e), (g), (h), (i), (l)
   • Đó là những thái độ và việc làm thể hiện sự tích cực tìm hiểu, tuyên truyền và thực hiện các chuẩn mực giá trị truyền thống.

2. Em hãy tìm hiểu nguồn gốc và ý nghĩa của một truyền thống ở quê em (phong tục, tập quán, lễ hội truyền thống, trò chơi dân gian, trang phục dân tộc…) và giới thiệu để bạn bè cùng biết?

   Trả lời:

   Một truyền thống đặc biệt ở quê em là “Bánh phu thê”. Đây không chỉ là một loại bánh truyền thống của Việt Nam, mà còn chứa đựng triết lý âm dương của dân tộc.

   Theo truyền thuyết, tên gọi “bánh phu thê” xuất phát từ câu chuyện về vợ chồng người lái buôn thuở xưa. Vợ chồng họ đã truyền nhau tên gọi này với ý nghĩa là bánh tỏ lòng thương yêu và gắn bó chặt chẽ. Bánh phu thê thường được buộc thành cặp, biểu trưng cho sự gắn bó đáng tin cậy của tình chồng vợ.

   Bánh phu thê cũng thường xuất hiện trong các dịp lễ tết và cưới hỏi, là một lời nhắn nhủ đến các đôi vợ chồng trẻ về tình yêu và sự thủy chung trong hôn nhân.

3. Em đồng ý với những ý kiến nào sau đây?
   a) Truyền thống là những kinh nghiệm quý giá.
   b) Nhờ có truyền thống, mỗi dân tộc mới giữ được bản sắc riêng.
   c) Dân tộc Việt Nam có nhiều truyền thống tốt đẹp, rất đáng tự hào.
   d) Không có truyền thống, mỗi dân tộc và cá nhân vẫn phát triển.
   đ) Trong thời đại mở cửa và hội nhập hiện nay, truyền thống dân tộc không còn quan trọng nữa.
   e) Không được để các truyền thống dân tộc bị mai một, lãng quên.

   Trả lời:

   • Đáp án đúng: (a), (b), (c), (e).
   • Truyền thống là những kinh nghiệm quý giá và giúp mỗi dân tộc giữ được bản sắc riêng.
   • Dân tộc Việt Nam có nhiều truyền thống tốt đẹp, rất đáng tự hào.
   • Truyền thống dân tộc vẫn đóng vai trò quan trọng trong thời đại hiện đại, và chúng không được mai một hay lãng quên.

4. An thường tâm sự với các bạn: “Nói đến truyền thống của dân tộc Việt Nam, mình có mặc cảm thế nào ấy. So với thế giới, nước mình còn lạc hậu lắm. Ngoài truyền thống đánh giặc ra, dân tộc ta có truyền thống nào đáng tự hào đâu?”
   Em có đồng ý với An không? Vì sao? Em sẽ nói gì với An?

   Trả lời:

   • Em không đồng ý với ý kiến của An.
   • Vì dân tộc Việt Nam có nhiều truyền thống tốt đẹp. Chúng ta không chỉ có truyền thống đánh giặc mà còn có truyền thống cần cù, chịu khó trong lao động, truyền thống “Lấy nhân nghĩa để thăng hung tàn”, “Lấy chí nhân để thay cường bạo”, truyền thống đoàn kết để chống giặc và bảo vệ Tổ quốc, truyền thống “tôn sư trọng đạo”, truyền thống hiếu thảo, thủy chung…Những truyền thống đó thật đáng tự hào. Vì thế, chúng ta phải bảo vệ, giữ gìn và phát huy những truyền thống đó.

FAQs

• Q: Câu chuyện 1 và câu chuyện 2 trong bài học có thật không?

  • A: Câu chuyện 1 và câu chuyện 2 là những ví dụ được sử dụng để minh họa truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Tuy nhiên, không có thông tin cụ thể về nguồn gốc của chúng.

• Q: Nếu không có truyền thống, dân tộc và cá nhân sẽ phát triển như thế nào?

  • A: Truyền thống là nền tảng văn hóa và giá trị tinh thần của một dân tộc. Nếu không có truyền thống, dân tộc và cá nhân có thể mất đi sự ổn định và định hướng trong hành động và quyết định. Truyền thống giúp xác định những giá trị cốt lõi và nguồn cảm hứng cho sự phát triển của dân tộc và cá nhân.

• Q: Truyền thống của dân tộc Việt Nam có giá trị như thế nào?

  • A: Truyền thống của dân tộc Việt Nam có giá trị quan trọng và đáng tự hào. Chúng thể hiện những phẩm chất tốt đẹp như lòng yêu nước, đoàn kết, nhân nghĩa, cần cù lao động, tôn sư trọng đạo và thủy chung. Truyền thống này đã góp phần quan trọng vào sự vươn lên và tồn tại của dân tộc Việt Nam qua hàng ngàn năm lịch sử.