Lý thuyết GDCD lớp 8 bài 12: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình mang đến cho chúng ta những kiến thức cơ bản về môn Giáo dục công dân. Trong bài học này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình, cùng nhau xem xét và vận dụng lý thuyết vào cuộc sống hàng ngày.
A. Giải bài tập GDCD 8 bài 12
- Giải bài tập SGK GDCD 8 bài 12: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình
- Giải bài tập SBT GDCD lớp 8 bài 12: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình
B. Lý thuyết GDCD 8 bài 12
1) Quyền và nghĩa vụ của cha mẹ ông bà:
-
Cha mẹ có nghĩa vụ nuôi dạy con trở thành công dân tốt, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con, không phân biệt đối xử giữa các con, không ngược đãi hay xúc phạm con.
-
Ông bà có quyền và nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, giáo dục cháu, nuôi dưỡng cháu thành niên.
2) Quyền và nghĩa vụ của con cháu:
- Con cháu có bổn phận yêu quý, kính trọng và biết ơn cha mẹ, ông bà. Con cháu cũng có quyền và nghĩa vụ chăm sóc và nuôi dưỡng cha mẹ, cấm hành vi xúc phạm cha mẹ, ông bà.
3) Cách rèn luyện:
- Anh chị em có bổn phận thương yêu, chăm sóc, giúp đỡ và nuôi dưỡng nhau trong trường hợp không có cha mẹ.
III – BÀI TẬP:
1. Em hãy kể những việc làm thể hiện sự quan tâm của mọi thành viên trong gia đình em trong cuộc sống hàng ngày (chia sẻ, chăm sóc, giúp đỡ nhau trong công việc)
Trả lời:
- Cha mẹ chia sẻ với nhau trong công việc (góp ý, trao đổi, bàn bạc).
- Cha đón em bé sau giờ làm việc.
- Cha mẹ cùng nhau đi siêu thị mua sắm.
- Em giúp cha mẹ đón em, cho em ăn, tắm rửa và chơi với em.
- Em quét dọn nhà cửa, rửa ấm trà cho cha.
- Cha chăm sóc em khi mẹ đi công tác vắng.
- Cha mẹ chăm sóc lo lắng cho em khi em đau ốm.
- Cha mẹ đưa em về quê thăm ông bà.
2. Em thử hình dung nếu không có tình yêu thương, sự chăm sóc dạy dỗ của ông bà, cha mẹ thì em sẽ ra sao? Điều gì sẽ xảy ra nếu em không làm tốt bổn phận và nghĩa vụ đối với cha mẹ, ông bà, anh chị em?
Trả lời:
-
Nếu không có tình yêu thương, chăm sóc dạy dỗ của cha mẹ, ông bà, cuộc đời em sẽ trở nên khó khăn, vất vả và bất hạnh.
-
Nếu em không làm tốt bổn phận và nghĩa vụ đối với cha mẹ, ông bà, anh chị em, em sẽ trở thành đứa con bất hiếu, không có đạo đức, và gia đình sẽ trở nên bất hạnh. Em sẽ bị xã hội lên án.
3. Chỉ là một nữ sinh lớp 8. Một lần, Chi nhận lời đi chơi xa với một nhóm bạn cùng lớp. Bố mẹ Chi biết chuyện đó can ngăn và không cho Chi đi với lí do nhà trường không tổ chức và cô giáo chủ nhiệm không đi cùng. Chi vùng vằng, giận dỗi và cho rằng cha mẹ xâm phạm quyền tự do của Chi. Theo em, ai đúng, ai sai trong trường hợp này? Vì sao? Nếu em là Chi thì em sẽ ứng xử như thế nào?
Trả lời:
-
Bố mẹ Chi đúng và họ không xâm phạm quyền tự do của con, vì cha mẹ có quyền và nghĩa vụ quản lý, trông nom con.
-
Chi sai vì không tôn trọng ý kiến của cha mẹ.
-
Cách ứng xử đúng là nghe lời cha mẹ, không đi chơi xa mà không có cô giáo, nhà trường quản lý, và nên giải thích lí do cho nhóm bạn hiểu.
4. Sơn sinh ra trong một gia đình giàu có và là con một, nên bố mẹ rất chiều chuộng và thỏa mãn mọi đòi hỏi của Sơn. Sơn đua đòi ăn chơi, hút thuốc lá rồi bị nghiện ma túy…. Theo em, ai là người có lỗi trong việc này?
Trả lời:
-
Theo em, cả Sơn và cha mẹ Sơn đều có lỗi trong việc này.
-
Sơn có lỗi vì Sơn không đáp ứng đúng nghĩa vụ của một người con trong gia đình, đó là phải học hành chăm ngoan và hiếu thảo với cha mẹ.
-
Cha mẹ Sơn cũng có lỗi vì họ quá nuông chiều con, buông lỏng việc quản lý con, không giáo dục con đúng cách. Do đó, Sơn đã sa vào con đường nghiện ngập.
5. Lâm 13 tuổi. Một lần Lâm đi xe máy vào đường ngược chiều và đâm phải một người đi xe đạp làm người đó bị thương và hỏng xe. Lâm bị cơ quan công an tạm giữ. Khi cơ quan công an mời bố mẹ Lâm đến giải quyết việc bồi thường cho người bị đâm xe, thì bố mẹ Lâm không chịu đến và nói rằng mình không làm việc đó nên không chịu trách nhiệm. Theo em bố mẹ Lâm xử sự như vậy có đúng không? Vì sao?
Trả lời:
-
Bố mẹ Lâm không đúng khi xử sự như vậy, bởi vì cha mẹ phải chịu trách nhiệm về hành vi của con, và phải bồi thường thiệt hại do con gây ra cho người khác, vì Lâm 13 tuổi.
-
Lâm vi phạm luật giao thông đường bộ khi cha mẹ cho Lâm đi xe máy trong khi Lâm chưa đủ tuổi, và Lâm lại đi vào đường ngược chiều.
6. Đôi khi giữa cha mẹ và con cái, giữa anh chị em có sự bất hòa. Trong trường hợp đó em sẽ xử sự như thế nào để khắc phục bất hòa, giữ gìn mối quan hệ tốt đẹp trong gia đình?
Trả lời:
Nếu giữa cha mẹ và con cái, giữa anh chị em có sự bất hòa, trong trường hợp đó cách xử sự tốt nhất để khắc phục sự bất hòa, giữ gìn mối quan hệ tốt đẹp trong gia đình là:
- Ngăn cản không để mối bất hòa nghiêm trọng hơn.
- Khuyên hai bên thật bình tĩnh, lắng nghe để nhận biết đúng sai.
7. Sưu tầm những câu tục ngữ, ca dao nói lên mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình?
Trả lời:
- “Con có cha mẹ đẻ, chẳng ai lỗ nẻ chui lên”
- “Một giọt máu đào hơn ao nước lã”
- “Của chồng công vợ”
- “Con dại cái mang”
- Ca dao: “Khôn ngoan đối đáp người ngoài, Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau”, “Cá không ăn muối cá ươn, Con cãi cha mẹ trăm đường con hư”, “Bầu ơi thương lấy bí cùng, Tuy rằng khác giống nhưng chung một dàn”
8. Ông B là người giầu có, ông có một người con trai và hai người con gái. Ông đã chia toàn bộ tài sản của mình cho anh con trai. Ông nghĩ rằng con trai mới thực sự là con mình còn con gái là con nhà người ta. Em có đồng ý với cách làm và suy nghĩ của ông B hay không? Tại sao?
Trả lời:
Em không đồng ý với cách làm và suy nghĩ của ông B, bởi vì dù là con gái hay con trai, đều có quyền lợi và nghĩa vụ như nhau trong gia đình.
9. Sau khi mẹ mất được vài năm thì cha của Dũng tái hôn. Người mẹ kế đã đối xử rất tốt với Dũng. Bà yêu thương, chăm sóc và nuôi dưỡng Dũng như con đẻ của mình. Tuy nhiên, Dũng luôn tỏ thái độ vô lễ với bà. Dũng cho rằng mình chỉ có bổn phận yêu thương, kính trọng và chăm sóc cha mẹ đẻ, còn bố dượng và mẹ kế thì không cần vì không có quan hệ máu mủ gì. Em có đồng ý với thái độ và suy nghĩ của Dũng không? Tại sao?
Trả lời:
Em không đồng ý với thái độ và suy nghĩ của Dũng. Bởi vì dù là bố dượng hay mẹ kế, họ vẫn là thành viên trong gia đình và ai cũng có nghĩa vụ yêu thương, chăm sóc lẫn nhau.
10. Bố mẹ Hoa sinh được hai chị em Hoa. Năm nay Hoa học lớp 8, còn cậu em trai học lớp 6. Cách đây vài ngày, Bố nói với Hoa: “Bố thấy con là con gái nên không cần phải học hành nhiều, em con là con trai thì nên để cho nó ăn học đến nơi đến chốn. Bố mẹ đã quyết định sau khi học xong lớp 8, con sẽ nghỉ học để phụ mẹ bán hàng giúp đỡ gia đình”. Em có đồng ý với ý kiến của bố bạn Hoa hay không? Tại sao?
Trả lời:
Em không đồng ý với ý kiến của bố bạn Hoa. Bởi vì trong việc học tập cũng như trong bất cứ việc gì khác, mọi hành vi và suy nghĩ phân biệt đối xử giữa con trai và con gái đều không đúng. Cả con trai và con gái đều có cơ hội học tập như nhau.
11. Vợ chồng ông A rất giàu có. Ông có một người cha già đã ngoài 90 tuổi đau yếu thường xuyên. Ông đã đưa ông cha vào bệnh viện và thuê một người đến chăm sóc. Toàn bộ thiền thuốc, viện phí, sinh hoạt phí của ông cha, ông A đều lo đầy đủ. Việc chăm sóc người cha già thì được ông A khoán thẳng cho người giúp việc. Mặc dù bệnh viện ở gần nhà, nhưng do bận rộn công việc nên mỗi tháng, ông A chỉ đi thăm cha 1 lần. Ông A rất tự hào vì mình đã thực hiện đúng bổn phận một người con đối với cha. Theo em, ông A đã thực hiện đúng bổn phận của một người con hay chưa? Tại sao?
Trả lời:
Theo em, ông A chưa thực hiện đúng bổn phận của một người con. Bởi vì cái mà người cha cần lúc này không chỉ là tiền bạc để chữa trị bệnh tật mà quan trọng hơn là tình cảm, sự chăm sóc và sự gần gũi của người con để cảm thấy an ủi, động viên lúc tuổi già, sức yếu.
C. Trắc nghiệm GDCD 8 bài 12
Câu 1: Câu tục ngữ: Anh em như thể tay chân, rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần khuyên chúng ta điều gì?
A. Anh, em phải đoàn kết, yêu thương lẫn nhau.
B. Anh, em phải trung thực với nhau.
C. Anh, em phải lo cho nhau.
D. Anh, em phải có trách nhiệm với nhau.
Câu 2: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình đề cập đến các mối quan hệ nào?
A. Cha mẹ và con cái.
B. Anh chị em.
C. Ông bà và con cháu.
D. Cả A, B, C.
Câu 3: Các hành động thể hiện quyền và nghĩa vụ của cha mẹ là?
A. Nuôi dạy con.
B. Cho con đi học.
C. Dạy con học bài.
D. Cả A, B, C.
Câu 4: Các hành động thể hiện quyền và nghĩa vụ của ông bà là?
A. Dạy cháu điều hay lẽ phải.
B. Chăm sóc các cháu.
C. Dạy các cháu cách ứng xử, giao tiếp với người ngoài.
D. Cả A, B, C.
Câu 5: Bố và mẹ bất đồng trong quan điểm nuôi dạy con theo cách dạy của Nhật Bản và Việt Nam, ép con phải học theo những thứ mà bố mẹ thích. Việc làm đó nói lên điều gì?
A. Bố mẹ không tôn trọng ý kiến của con.
B. Bố mẹ không tôn trọng con.
C. Bố mẹ vi phạm pháp luật.
D. Bố mẹ không có nhận thức đúng đắn.
Câu 6: Chế độ hôn nhân của nước ta là?
A. Bình đẳng, tự nguyện, tiến bộ.
B. Bình đẳng, một vợ một chồng.
C. Bình đẳng, tiến bộ, một vợ, một chồng.
D. Bình đẳng, tự nguyện, tiến bộ, một vợ, một chồng.
Câu 7: Quyền và nghĩa vụ của các thành viên trong gia đình được thể hiện rõ nhất tại đâu?
A. Luật Hôn nhân và Gia đình.
B. Luật Trẻ em.
C. Luật lao động.
D. Luật chăm sóc và bảo vệ trẻ em.
Câu 8: Các hành vi: Đánh chửi bố mẹ, vô lễ với ông bà vi phạm điều gì?
A. Quyền và nghĩa vụ của cha mẹ.
B. Quyền và nghĩa vụ của con, cháu.
C. Quyền và nghĩa vụ của các thành viên trong gia đình.
D. Quyền và nghĩa vụ của trẻ em.
Câu 9: Gia đình K lợi dụng mẹ già chiếm đoạt tài sản, chuyển nhượng sổ đỏ để lấy đất sau đó bán và đưa mẹ chồng vào trại dưỡng lão để không phải trông nom, chăm sóc. Việc làm đó nói lên điều gì?
A. Con cái bất hiếu với cha mẹ.
B. Con cái yêu thương cha mẹ.
C. Con cái không tôn trọng cha mẹ.
D. Con cái tôn trọng cha mẹ.
Câu 10: Đối với các hành vi ngược đãi, xúc phạm cha mẹ, ông bà chúng ta cần phải làm gì?
A. Lên án, phê phán, tố cáo.
B. Nêu gương.
C. Học làm theo.
D. Mặc kệ vì không liên quan đến mình.
Đặt câu hỏi về học tập, giáo dục, giải bài tập của bạn tại chuyên mục Hỏi đáp của VnDocHỏi – Đáp. Truy cập ngay: Hỏi – Đáp học tập.