Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã cảnh báo rằng biến chủng Delta và Delta Plus đang tạo ra nguy cơ đáng kể cho nỗ lực kiểm soát dịch bệnh trên toàn thế giới. Virus SARS-CoV-2 liên tục biến đổi và tạo ra các biến thể mới với tốc độ lây lan nhanh chóng, gây ra tăng số ca mắc và tử vong. Vậy hiện nay có bao nhiêu biến chủng virus Corona và biến thể nào là nguy hiểm nhất?
Virus Corona là gì?
Virus Corona là một họ virus lớn gồm nhiều chủng loại virus ảnh hưởng đến hệ hô hấp của động vật có vú, bao gồm cả con người. Đây là một bệnh gây ảnh hưởng đến hệ hô hấp với các triệu chứng từ nhẹ đến nặng như cảm lạnh thông thường, mệt mỏi, viêm phổi, suy hô hấp nặng, ảnh hưởng đến đường tiêu hóa hoặc các bộ phận khác trong cơ thể, khiến người bệnh tử vong.
Biến chủng virus Corona là gì?
Biến chủng virus Corona là thuật ngữ được sử dụng để miêu tả các biến thể của virus Corona khác biệt với các virus đồng loại của nó một cách đáng kể. Sự khác biệt này được thể hiện ở các khía cạnh như tính dễ lây, độc lực và sự nhạy cảm với thuốc điều trị/vắc xin phòng ngừa của virus SARS-CoV-2.
Virus biến thể có phải là bình thường hay không? Chúng biến thể như thế nào?
Virus Corona có 4 nhóm (nhóm A, B, C, D), trong đó nhóm B có khả năng đột biến nhiều nhất. Virus Corona có thể gây ra bệnh cảm lạnh, nhưng thực chất khác với cảm cúm thông thường và có tính đột biến cao. Năm 2002, chủng virus Corona đã đột biến thành chủng gây ra đại dịch SARS, với nguy cơ tử vong từ 40-60%. Việt Nam đã thành công trong việc kiểm soát dịch bệnh này.
Vào năm 2019, virus Corona tiếp tục biến thể thành chủng nCoV, với 85% gen corona cổ điển và 15% đột biến. Chủng virus này đã gây ra đại dịch toàn cầu. Trong quá trình lây truyền, virus tiếp tục đột biến, và điều này là điều hoàn toàn bình thường.
Các biến chủng virus Corona mới nhất hiện nay là gì?
Hiện tại, WHO chia các biến thể của SARS-CoV-2 thành 2 nhóm: Biến thể đáng quan tâm (VOIs) và Biến thể đáng quan ngại (VOCs).
- Biến thể đáng quan tâm (VOIs): có thay đổi về kiểu hình hoặc có 1 gen với nhiều đột biến có khả năng làm thay đổi acid amin liên quan đến kiểu hình; và gây lây lan dịch trong cộng đồng hoặc có nhiều ca/chùm ca bệnh xuất hiện cùng lúc; hoặc được phát hiện ở nhiều quốc gia.
- Biến thể đáng quan ngại (VOCs): có liên quan đến gia tăng đáng kể khả năng lây lan; làm thay đổi đáng kể tình hình dịch tễ COVID-19; tăng độc lực virus/làm nặng lên biểu hiện lâm sàng; giảm hiệu quả các biện pháp y tế công cộng; hay giảm hiệu quả của các vaccine, xét nghiệm chẩn đoán, liệu pháp điều trị hiện hành.
Hiện có 4 biến thể virus SARS-CoV-2 được WHO xếp vào nhóm đáng quan ngại, gồm Alpha, Beta, Gamma và Delta. Trong đó, Delta được đánh giá là nguy hiểm nhất và là chủng lây nhiễm thống trị trên toàn cầu. Bên cạnh đó, cần lưu ý không sử dụng cách gọi biến thể kết hợp với tên quốc gia để tránh tạo ra kỳ thị.
Các loại vaccine Covid hiện nay có chống lại các biến thể virus Corona mới này được không?
Các nghiên cứu cho thấy, các loại vaccine Covid hiện nay vẫn có hiệu quả chống lại hầu hết các biến thể virus Corona mới. Việc tiêm đủ 2 liều vaccine là rất quan trọng để đạt hiệu quả cao trong việc ngăn ngừa triệu chứng nặng, tỷ lệ nhập viện, biến chứng nặng và tử vong. Tiêm vaccine COVID-19 càng sớm càng tốt để bảo vệ bản thân và ngăn chặn sự lây lan của virus.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng đã công bố các dữ liệu cho thấy vaccine Pfizer và AstraZeneca có khả năng ngăn ngừa biến thể Delta gần như là giống việc ngăn ngừa biến thể Alpha.
Cần thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa như tuân thủ 5K, tiêm vaccin chủng ngừa COVID-19 đủ liều để không chỉ bảo vệ bản thân mà còn giúp ngăn chặn sự lây lan trong cộng đồng và đẩy lùi dịch bệnh.
Cuộc đua giữa vaccine Covid và các biến thể virus Corona vẫn đang diễn ra. Hi vọng rằng chúng ta sẽ sớm đánh bại dịch bệnh và trở lại cuộc sống bình thường.
FAQs
1. Vaccine Covid có hiệu quả chống lại biến thể Delta không?
Có, các loại vaccine Covid hiện nay vẫn có hiệu quả đối phó với biến thể Delta. Người tiêm đủ 2 liều vaccine sẽ có khả năng giảm nguy cơ nhiễm và mắc COVID-19 do biến thể Delta.
2. Các biến thể virus Corona có khác nhau như thế nào?
Các biến thể virus Corona khác biệt trong khả năng lây lan, độc lực và tác động của các biện pháp phòng chống. Biến thể Delta được xem là nguy hiểm nhất và là chủng lây nhiễm thống trị toàn cầu.
3. Tôi cần làm gì để phòng ngừa các biến thể virus Corona?
Để phòng ngừa các biến thể virus Corona, hãy tuân thủ 5K (Khẩu trang, Khử khuẩn, Khoảng cách, Không tụ tập, Khai báo y tế) và tiêm vaccine Covid-19 đủ liều.