Rằm tháng Giêng là ngày trăng tròn đầu tiên trong năm mới theo lịch Âm, tương ứng với ngày 15/1 hàng năm. Đây cũng là ngày được gọi là “Tết Nguyên tiêu”. Năm 2024, Rằm tháng Giêng sẽ rơi vào thứ 7, ngày 24/2 theo lịch Dương.
Tầm quan trọng của Rằm tháng Giêng
Dân gian thường có câu “Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng” để nhấn mạnh tầm quan trọng của lễ này. Người Việt thường coi Rằm tháng Giêng như một dịp để ăn Tết lần thứ hai trong năm, vì thế thường chuẩn bị cỗ cúng rất to.
Mâm cúng Rằm tháng Giêng 2024
Theo truyền thống, mâm cúng Rằm tháng Giêng 2024 bao gồm mâm cỗ chay cúng trời Phật và mâm cỗ mặn cúng gia tiên.
Mâm cỗ chay cúng trời Phật
Mâm cỗ chay cúng trời Phật được bày gồm hoa quả, chè xôi, các món đậu, bánh trôi nước… Điểm đặc biệt trên mâm cỗ chay là bánh trôi nước, mang ý nghĩa mong mọi việc trong năm được hanh thông, trôi chảy.
Mâm cỗ mặn cúng gia tiên
Mâm cỗ mặn cúng Rằm tháng Giêng không thể thiếu thịt gà, xôi gấc, bánh chưng. Gà được xem là vật cúng tế linh thiêng nhất, còn xôi gấc có màu đỏ mang ý nghĩa may mắn. Gia chủ có thể bổ sung các món canh măng, bóng bì, canh miếng, canh mọc, giò chả, nem…
Tùy theo vùng miền, lễ vật và các món ăn trên mâm cúng Rằm tháng Giêng có thể khác nhau. Miền Bắc thường có chân giò hầm măng khô, canh bóng thả, nem rán. Miền Trung thường cúng thịt lợn, giá chua, giò chả. Người miền Nam lại thường cúng với canh khổ qua, thịt kho tàu, chả giò, gỏi tôm thịt.
Ngoài các món ăn, mâm cúng Rằm tháng Giêng còn bao gồm các đồ lễ như hương, hoa tươi, vàng mã, đèn nến, trầu cau, rượu…
Lưu ý khi bày mâm cúng
Tuy nhiên, nghệ nhân ẩm thực dân gian Phạm Thị Ánh Tuyết (Hà Nội) lưu ý rằng việc bày biện mâm cúng Rằm tháng Giêng phụ thuộc vào điều kiện kinh tế và phong tục tập quán của mỗi gia đình và miền địa phương. Kích cỡ của mâm cúng không quan trọng bằng lòng thành tâm khi cúng.
“Nhiều gia đình cho rằng mâm cúng Rằm tháng Giêng phải to, nhiều món ăn. Tuy nhiên, quan niệm này không phù hợp với các gia đình trẻ và số lượng thành viên ít. Vì vậy, không cần thiết phải bày biện mâm cúng đầy đủ. Gia chủ hãy tự chọn cách bày biện sao cho phù hợp, tránh lãng phí”, nghệ nhân Ánh Tuyết khuyên.
FAQs
1. Ngày Rằm tháng Giêng năm 2024 rơi vào ngày nào?
Rằm tháng Giêng năm 2024 sẽ rơi vào thứ 7, ngày 24/2 theo lịch Dương.
2. Mâm cúng Rằm tháng Giêng gồm những gì?
Mâm cúng Rằm tháng Giêng gồm mâm cỗ chay cúng trời Phật và mâm cỗ mặn cúng gia tiên. Các món ăn trên mâm cúng có thể thay đổi tùy vùng miền.
3. Phải bày biện mâm cúng đầy đủ hay không?
Không cần thiết phải bày biện mâm cúng đầy đủ. Quan trọng hơn là lòng thành tâm và phù hợp với điều kiện của gia đình.
Kết luận
Mâm cúng Rằm tháng Giêng là lễ nghi truyền thống mang ý nghĩa linh thiêng và trọn vẹn. Dù kích thước mâm cúng có nhỏ hay lớn, quan trọng nhất vẫn là lòng thành tâm và sự trân trọng với truyền thống của dân tộc.