Tên gọi, danh pháp
- Tên Tiếng Việt: Cỏ xước
- Tên khác: Cây ngưu tất, Bách bội, Ngưu kinh, Hoài ngưu tất, Cây bách bội, Hồng ngưu tất, Ngưu tịch, Cỏ xước, Ngưu tất nam, Nhả khoanh ngù (Tài), Cỏ nhả lìn ngu (Thái), Hà ngù.
- Tên khoa học: Achyranthes aspera L.
Đặc điểm tự nhiên
Cây Cỏ xước là một loài thực vật thân thảo, mảnh, hơi vuông, sống nhiều năm. Cây có chiều cao dao động từ 1 – 2 m, được bao phủ bởi lông mềm quanh thân. Rễ màu vàng, dạng trụ dài, nhỏ, dần nhỏ đi từ cổ rễ đến chóp rễ, đường kính khoảng 2 – 5 mm, dài khoảng 20 cm. Mặt ngoài của rễ có màu nâu nhạt, mịn và đôi khi hơi nhăn, có vết sần của rễ con.
Lá mọc đối, nhọn ở đầu, có kích thước từ 2 – 4 cm bề ngang và 5 – 12 cm chiều dài. Phiến lá có hình trứng, mọc đối, mép nguyên lượn sóng, có cuống nhỏ.
Hoa mọc thành cụm, chiều dài cả chùm hoa khoảng 20 – 30 cm. Hoa nhỏ, đều, lưỡng tính, hoa có 5 cánh hoa, không có cánh hoa, chỉ có 1 lá bắc và 2 lá bắc con. Lá bắc có lông dài màu trắng, có một gân dọc nổi rõ giữa lá. Bông hoa có thể phát triển từ kẽ lá hoặc ngay đầu cành. Lá đài có 5 cánh hoa, hơi không đều, rời, hình bầu dục thuôn nhọn. Nhị hoa có 5 nhị và nhị lép có nhiều tua viền ở đầu. Bầu hoa có hình trụ.
Quả cây có dạng quả nang, dài 2 – 3 mm, màu nâu, vỏ mỏng dính vào hạt. Lá bắc nhọn giống gai, dễ bám vào vật khác như quần áo. Hạt có hình trứng nhỏ và dài, dày 1 mm.
Phân bố, thu hái, chế biến
Ở trên thế giới, Cỏ xước là một loài cây của vùng nhiệt đới. Cây được phân bố ở Lào, Campuchia, Thái Lan,… Ở Việt Nam, cây thường phân bố rải rác ở các tỉnh đồng bằng, vùng trung du và thường thấy ở ven đường, bờ sông, bãi cỏ, bờ bụi, quanh vườn nhà,…
Cây này thích ẩm, ưa sáng nhưng hơi chịu bóng, thường sinh sống ở nơi đất ẩm ven đường, quanh vườn và bãi hoang, thích đất ẩm và nhiều mùn. Cây mọc từ hạt vào cuối mùa xuân và phát triển nhanh vào mùa hè. Quả cây sẽ được phát tán đi khắp nơi nhờ gió. Hoa có móc, thường dính vào quần áo của những người làm vườn hoặc người đi đường.
Cây mọc hàng năm và phát triển mạnh từ tháng 2 đến tháng 10 hàng năm. Cỏ xước có thể thu hoạch quanh năm. Cả cây có thể được thu hoạch bằng cách rửa sạch, cắt riêng phần rễ, thân và lá, sau đó cắt mỏng và phơi hoặc sấy khô.
Trường hợp chỉ thu hoạch rễ, thời điểm thu hoạch chủ yếu là vào mùa đông. Khi đó, thân và lá đang héo khô và rễ đã phình to. Rễ được đào lên, cắt bỏ rễ nhỏ, sau đó phơi rễ cho đến khi vỏ ngoài nhăn lại và cuối cùng hun khói vài lần với lưu huỳnh. Cuối cùng, cắt bỏ phần đầu nhọn của rễ, thái lát mỏng và phơi khô.
Bộ phận sử dụng
Thân, lá và rễ của cây Cỏ xước được sử dụng để làm thuốc. Sử dụng cây Cỏ xước giúp cơ thể tăng cường bài thải chất độc, lọc thận và lợi tiểu. Trà từ cỏ xước rất dễ sử dụng, thơm ngon và bổ dưỡng, giúp tăng cường sức đề kháng cho người bệnh.
Cả cây, đặc biệt là thân và rễ, đều được sử dụng làm thuốc. Bộ phận dùng chủ yếu là toàn thân cây và đặc biệt là rễ cây.
FAQs
Coming Soon
Conclusion
Với những đặc tính và công dụng đáng kinh ngạc, cây Cỏ xước là một loại cây thảo dược tuyệt vời cho việc điều trị chứng đau khớp. Việc sử dụng cây này như một nguồn liệu có thể giúp cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Hãy khám phá thêm về cây Cỏ xước tại fim24h để tận hưởng những lợi ích sức khỏe mà nó mang lại.