Kinh nguyệt không đều là một vấn đề phổ biến mà nhiều chị em không để ý, tuy nhiên đây có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nguy hiểm. Nếu không phát hiện sớm và can thiệp kịp thời, nó sẽ ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe và khả năng sinh sản của phụ nữ. ThS.BSNT Lâm Hoàng Duy, Bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, đã chia sẻ cụ thể về chu kỳ kinh nguyệt không đều.
Kinh nguyệt là gì?
Kinh nguyệt là quá trình niêm mạc tử cung bị bong tróc và được đào thải ra khỏi cơ thể qua âm đạo. Chỉ xảy ra ở nữ giới trong độ tuổi sinh sản theo chu kỳ lặp lại hàng tháng. Chu kỳ kinh nguyệt thường bắt đầu từ 12 tuổi và kết thúc vào độ tuổi mãn kinh, thường là 51 tuổi.
Chu kỳ kinh nguyệt phổ biến là 28 ngày, tuy nhiên khoảng cách ngắn hơn 24 ngày hoặc dài hơn 38 ngày vẫn được xem là bình thường. Thời gian hành kinh trung bình từ 3-5 ngày và lượng máu mất từ 50-150ml.
Chu kỳ kinh nguyệt không đều là gì?
Chu kỳ kinh nguyệt không đều là hiện tượng kinh nguyệt không tuân theo một chu kỳ nhất định. Có thể kinh nguyệt đến sớm hơn hoặc muộn hơn, thậm chí là vô kinh.
Các biểu hiện của chu kỳ kinh nguyệt không đều cần chị em lưu ý bao gồm:
- Chu kỳ kinh nguyệt ngắn hơn 24 ngày hoặc dài hơn 38 ngày.
- Số ngày hành kinh ít hơn 2 ngày hoặc nhiều hơn 7 ngày.
- Lượng máu kinh quá ít hoặc quá nhiều.
- Máu kinh có màu sắc lạ, bị vón cục và xuất hiện nhiều cục máu đông.
- Các triệu chứng kinh nguyệt nặng nề như đau bụng dữ dội, đau lưng, mệt mỏi, buồn nôn và nôn.
Các hình thức của kinh nguyệt không đều
Để hiểu rõ hơn về kinh nguyệt không đều, chị em cần nắm rõ các hình thức phổ biến nhất của tình trạng này bao gồm:
- Kinh sớm: kinh nguyệt có thể đến sớm hơn 3 ngày, 7 ngày, thậm chí một số chị em báo cáo kinh nguyệt xuất hiện 2 lần/tháng.
- Chậm kinh: trễ kinh 3-4 ngày có thể là bình thường, tuy nhiên, nếu trễ kinh 7 – 10 ngày và có hoạt động tình dục không sử dụng biện pháp tránh thai, cần nghĩ đến khả năng mang thai.
- Rong kinh: số ngày hành kinh kéo dài trên 7 ngày.
- Kinh thưa: khoảng cách giữa các kỳ kinh lớn hơn bình thường, có thể là 2 tháng, 3 tháng hoặc thậm chí 5 tháng.
- Vô kinh: không xuất hiện kinh nguyệt trong vòng 6 tháng hoặc 1 năm, trừ trường hợp mang thai, cho con bú hoặc mãn kinh.
Tại sao kinh nguyệt không đều?
Kinh nguyệt không đều có nhiều nguyên nhân, trong đó phải kể đến:
1. Mang thai
Đây là một trong những nguyên nhân gây ra mất kinh đột ngột. Nếu trễ kinh sau quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp tránh thai, có khả năng chị em đã mang thai nên không có kinh nguyệt. Lúc này, cần đến cơ sở y tế để xét nghiệm máu hoặc siêu âm để xác định thai nhi. Bác sĩ sẽ tư vấn và hướng dẫn cách chăm sóc thai kỳ an toàn và khỏe mạnh.
2. Phụ nữ đang cho con bú
Sữa mẹ chứa chất Prolactin – một chất gây ức chế hormone sinh sản, khiến phụ nữ đang cho con bú không có kinh nguyệt. Kinh nguyệt sẽ trở lại sau khi ngừng cho con bú.
3. Sử dụng thuốc tránh thai nội tiết
Các viên thuốc tránh thai khẩn cấp chứa nội tiết tố cao, gây mất cân bằng nội tiết tố trong cơ thể và làm kinh nguyệt không đều.
4. Phụ nữ tiền mãn kinh
Hoạt động buồng trứng suy yếu, cơ thể ít tiết hormone Estrogen và Progesterone gây mất cân bằng nội tiết tố và kinh nguyệt không đều. Phụ nữ mãn kinh không còn kinh nguyệt.
5. Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)
Bệnh lý buồng trứng đa nang làm chị em mất chu kỳ kinh nguyệt hoặc mất kinh.
6. Bệnh tuyến giáp
Sự yếu kém hoạt động của tuyến giáp hoặc cường giáp làm cho kinh nguyệt kéo dài hoặc ngắn hơn, lượng máu kinh cũng thay đổi.
7. Bệnh u xơ tử cung
U xơ tử cung là tình trạng xuất hiện khối u cơ phát triển trong tử cung. Nó gây các triệu chứng như chu kỳ kinh nguyệt không đều, đau bụng, lượng máu kinh nhiều, đe dọa tính mạng.
8. Bệnh lạc nội mạc tử cung
Lạc nội mạc tử cung gây ra chu kỳ kinh nguyệt không đều, kinh dài hoặc xuất hiện máu giữa các kỳ kinh.
9. Tình trạng thừa cân hoặc béo phì
Thừa cân hoặc béo phì tác động trực tiếp đến hormone và insulin trong cơ thể, gây ra kinh nguyệt không đều.
10. Sụt cân hoặc suy nhược cơ thể
Sụt cân nhanh hoặc suy nhược cơ thể làm mất cân bằng calo cần thiết, ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt.
11. Tập luyện thể dục thể thao quá sức
Tập luyện quá nặng tạo căng thẳng cho cơ thể, ảnh hưởng tới nội tiết tố.
12. Căng thẳng hoặc stress kéo dài
Căng thẳng và stress ảnh hưởng đến hormone tuyến yên, làm rối loạn chu kỳ kinh nguyệt.
13. Tác dụng phụ của thuốc
Một số loại thuốc có thể gây rối loạn kinh nguyệt như thuốc chữa bệnh tuyến giáp, động kinh, aspirin, ibuprofen, hormone thay thế.
14. Ung thư cổ tử cung
Ung thư cổ tử cung gây ra kinh nguyệt không đều, ra máu nhiều và khí hư bất thường.
Kinh nguyệt không đều có sao không?
Kinh nguyệt không đều tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe và khả năng sinh sản, gây khó khăn trong việc lên kế hoạch mang thai. Nhiều máu kinh và kinh kéo dài có thể khiến chị em mất máu nhiều, dẫn đến thiếu máu, mệt mỏi. Nếu không được điều trị kịp thời, có thể gây ra các bệnh lý phụ khoa và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Phương pháp chẩn đoán
Kinh nguyệt không đều cần được chẩn đoán bởi bác sĩ thông qua việc thăm khám và hỏi thăm bệnh sử. Bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm như siêu âm vùng chậu, sinh thiết nội mạc tử cung hoặc nội soi tử cung để xác định nguyên nhân và chẩn đoán chính xác.
Kinh nguyệt không đều có chữa được không?
Việc chữa trị kinh nguyệt không đều phụ thuộc vào nguyên nhân được tìm thấy. Đầu tiên, cần thay đổi lối sống và sinh hoạt hàng ngày. Nếu cần thiết, sẽ điều trị nội khoa hoặc ngoại khoa để giải quyết triệt để nguyên nhân bệnh lý.
Tuy nhiên, bác sĩ cũng nhấn mạnh rằng, trong những trường hợp cần can thiệp phẫu thuật, sẽ có hướng dẫn phương pháp phù hợp, tuỳ thuộc vào tình trạng và nhu cầu mang thai của mỗi người phụ nữ.
Phòng ngừa chu kỳ kinh nguyệt không đều
Để giảm nguy cơ mắc kinh nguyệt không đều, chị em có thể thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:
- Xây dựng và duy trì chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh.
- Thường xuyên tập luyện thể dục điều độ, lựa chọn các môn thể thao phù hợp.
- Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày.
- Duy trì tâm lý thoải mái, vui vẻ và tích cực.
- Hạn chế sử dụng chất kích thích như rượu, bia, cà phê.
- Giữ cân nặng ổn định.
- Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
- Thăm khám sức khỏe phụ khoa định kỳ.