Sốt xuất huyết là một căn bệnh truyền nhiễm cấp tính, do muỗi vằn chích người và gây ra dịch vi rút Dengue. Bệnh này thường phát triển mạnh mẽ trong môi trường khí hậu nhiệt đới. Tháng 7 đến tháng 10 hàng năm là thời gian có nguy cơ bùng phát dịch sốt xuất huyết lớn nhất ở Việt Nam.
Ban đầu, sốt xuất huyết có các dấu hiệu lâm sàng chung, gây khó khăn trong việc phân biệt với các loại sốt khác. Hiện chưa có thuốc đặc trị hay phòng ngừa bệnh này, do đó, các bác sĩ thường dựa vào kết quả xét nghiệm để chẩn đoán xem liệu cơ thể có bị nhiễm virus Dengue hay không.
Ngoài các dấu hiệu lâm sàng, các xét nghiệm sinh học phân tử giúp phát hiện bệnh một cách chính xác và sớm nhất.
Phân tích máu tổng thể
- Bạch cầu: Số lượng bạch cầu trong máu giảm khi cơ thể có mặt của virus Dengue. Khi loại trừ bệnh này, lượng bạch cầu và bạch cầu trung tính sẽ tăng trở lại.
- Tiểu cầu: Nguy cơ xuất huyết tăng lên khi số lượng tiểu cầu giảm mạnh. Virus Dengue xuất hiện khiến lượng tiểu cầu giảm, có thể xuống dưới 100 Giga/L.
- Hematocrit: Chỉ số hematocrit sẽ tăng lên 20%, vượt quá ngưỡng thông thường. Lưu ý, chỉ số trên 45% là khi máu có hiện tượng cô đặc.
Xét nghiệm phân tử sinh học
Khi các chỉ số kháng thể phát hiện chậm hơn, chúng ta có thể xác định sự có mặt của virus RNA-Dengue trong máu từ những ngày đầu tiên của sốt xuất huyết, dù chưa có dấu hiệu lâm sàng cụ thể. Xét nghiệm này thường được thực hiện trong các cơ sở y tế hiện đại và đầy đủ.
Xét nghiệm miễn dịch
Xét nghiệm miễn dịch giúp phát hiện các kháng nguyên Dengue NS1 và các kháng thể IgM, anti Dengue IgM, cũng như các kháng thể IgG, anti Dengue IgG. Xét nghiệm này có thể phát hiện muộn việc có mặt của các kháng thể, vì chúng thường xuất hiện sau lần nguyên phát nhiễm Dengue.
- Định lượng Dengue IgM kháng thể: Chỉ số IgM xuất hiện chậm trong giai đoạn nguyên phát của sốt xuất huyết, thường được phát hiện vào ngày thứ 3-4 kể từ khi bắt đầu sốt. Kháng thể IgM có thể tồn tại trong máu khoảng 90 ngày.
- Định lượng Dengue IgG kháng thể: Trong giai đoạn nguyên phát, kháng thể IgG gần như không xuất hiện, mà chỉ thấy khi cơ thể bắt đầu phục hồi. Khi tái phát, kháng thể IgG có mặt ngay từ giai đoạn cấp tính và tăng đáng kể, thường gấp 4 lần so với trước đó, vào ngày thứ 14 sau khi nguyên phát nhiễm Dengue.
Cụ thể, các xét nghiệm bao gồm:
-
Xét nghiệm kháng nguyên NS1:
- Test nhanh Dengue NS1 (kết hợp với test IgG và test IgM)
- Test ELISA Dengue NS1
-
Xét nghiệm kháng thể IgM/anti IgM và IgG/anti IgG:
- Kết hợp test IgM và IgG, hoặc kết hợp test NS1 với IgM và IgG
- Test ELISA anti Dengue IgM
- Test ELISA anti Dengue IgG
- Test ELISA anti Dengue IgM, IgG
Các xét nghiệm test nhanh hỗ trợ và sàng lọc chẩn đoán chính xác và sớm nhất sự xuất hiện của virus Dengue. Test nhanh có độ nhạy lên đến 92%, và độ đặc hiệu từ 75 đến 95%.
FAQs
-
Q: Chỉ số IgM/IgG có ý nghĩa gì trong việc chẩn đoán sốt xuất huyết?
- A: Chỉ số IgM/IgG giúp phát hiện hiện diện của virus Dengue trong cơ thể và đánh giá giai đoạn nhiễm bệnh.
-
Q: Khi nào cần thực hiện xét nghiệm miễn dịch?
- A: Xét nghiệm miễn dịch cần được thực hiện khi có dấu hiệu sốt xuất huyết hoặc nghi ngờ mắc bệnh Dengue.
-
Q: Xét nghiệm nhanh có độ chính xác như thế nào?
- A: Xét nghiệm nhanh có độ nhạy lên đến 92%, và độ đặc hiệu từ 75 đến 95%.
Conclusion
Chỉ số IgM/IgG trong xét nghiệm chẩn đoán sốt xuất huyết đóng vai trò quan trọng trong việc xác định nhiễm virus Dengue. Các xét nghiệm sinh học phân tử và miễn dịch giúp chẩn đoán chính xác và sớm nhất, nhằm đưa ra phương pháp điều trị và quản lý phù hợp cho bệnh nhân.