Đặc điểm nhận diện cây đại bi
Cây đại bi (tên khoa học là Blumea balsamifera) thuộc họ Cúc (Asteraceae) và là một loại cây độc đáo. Trong dân gian Việt Nam, cây này còn được gọi với nhiều tên khác nhau như cây từ bi xanh, mai hoa băng phiến, long não hương, mai phiến, ngãi nạp hương, đại ngải, co nát, phặc phà,… tùy thuộc vào dân tộc và vùng miền. Cây đại bi có thể được tìm thấy ở khắp nơi trên nước ta, từ rừng núi đến đồng bằng, đặc biệt là nơi có nhiều ánh sáng. Ngoài Việt Nam, loại cây này cũng được tìm thấy ở Trung Quốc, Ấn Độ, Malayisa, Indonesia, Philipin,…
Đặc điểm nhận diện
- Cây đại bi có thân, lá và hoa đều có nhiều lông, mọc cao từ 1,5 – 2,5m.
- Thân cây có những rãnh dài dọc theo phần thân, đến đoạn ngọn thì chia ra nhiều cành.
- Lá có hình trứng, đầu nhọn, có thể dài 12cm. Phần mép lá có thể trơn thẳng hoặc hình răng cưa. Lá cũng là bộ phận dùng để làm thuốc.
- Hoa có màu vàng, nằm ở kẽ lá hoặc ở đầu cành, mọc thành chùy, có nhiều lông tơ.
- Quả thường nhỏ, dài 1mm, có 2 cạnh và chùm lông ở đỉnh.
Thành phần và tác dụng của cây đại bi
Từ xưa, cây đại bi đã được sử dụng trong y học truyền thống để chữa trị nhiều bệnh lý. Lá của cây là bộ phận chủ yếu được sử dụng để làm thuốc. Lá đại bi chứa khoảng 0,2 – 1,88% tinh dầu và chất băng phiến, trong đó:
- Tinh dầu chứa các thành phần chính như D. Bocneola 1. Campho, Xineola, Limonene, Acid Myristic, Acid Palmitic, Sesquiterpene Alco.
- Chất băng phiến chứa chất Bocneola, có dạng tinh thể trắng và óng ánh như hoa mai.
Lá đại bi có thể thu được quanh năm, nhưng mùa hè là thời điểm thu hoạch tốt nhất. Sau khi hái lá, chúng cần được rửa sạch và phơi khô dưới bóng râm. Lá đại bi sau đó được chưng cất để tạo thành mai hoa băng phiến. Mai hoa băng phiến có thể có màu trong suốt hoặc một nửa, dạng tinh thể, hình phiến, có mùi thơm nhẹ và vị cay mát.
Công dụng
Trong y học cổ truyền, lá từ bi được sử dụng để chữa cảm cúm, sốt, xông để tăng tiết mồ hôi,… nhờ khả năng khu phong, trừ thấp, hoạt huyết, tiêu ứ và sát trùng. Nước sắc từ lá đại bi cũng có tác dụng làm giảm triệu chứng đầy hơi, ăn không tiêu, chữa ho, trừ đờm.
Băng phiến đại bi đã từ lâu được dùng để chữa đau bụng, đau tức ngực, ho, ngạt mũi lâu ngày, đau rát họng, cảm sốt và làm sáng da. Trong y học hiện đại, lá đại bi đã được thử nghiệm trên cơ thể động vật và cho thấy những tác dụng như:
- Chống ung thư: Thành phần sesquiterpene lactone trong cây đại bi có khả năng chống ung thư với tế bào Sarcom Yoshida trong môi trường nuôi cấy và chiết xuất từ cây này cũng giảm nguy cơ đột biến.
- Bảo vệ gan: Nhờ chất Blumeatin, cây đại bi giúp tránh tình trạng nhiễm độc do CCl4 và Thioacetamide.
- Hạ huyết áp: Lá từ bi có tác dụng làm hạ huyết áp bằng cách giãn mạch máu ngoại vi và ức chế hoạt động của hệ thần kinh giao cảm.
- Kháng nấm và histamin: Cây đại bi chứa các thành phần như acid romantic, nicotiflorin, astragalin và bauerenol. Chiết xuất băng phiến bằng ethanol cũng có tác dụng đối với nấm Epidermophyton Floccosum.
Một số bài thuốc từ cây đại bi
Dưới đây là một số bài thuốc từ cây đại bi mà bạn có thể tham khảo:
Bài thuốc chữa viêm họng, viêm amidan từ mai hoa băng phiến
Nguyên liệu:
- Mai hoa băng phiến: 1g
- Đăng tâm thảo sao tồn tính: 3g
- Hoàng bá sao tồn tính: 2g
- Phèn phi: 2,5g
Cho tất cả vào cối và tán thành bột, sau đó thoa trực tiếp bột thuốc lên họng, dùng 3 – 4g/lần.
Lá từ bi chữa ho
Nguyên liệu:
- Lá cây từ bi: 200g
- Rễ thủy xương bồ: 100g
- Củ sả: 100g
- Rễ cà gai leo: 100g
- Trần bì: 50g
Cho tất cả nguyên liệu vào nồi và sắc 2 lần để thu được 700ml dung dịch. Sau đó, thêm 300ml siro để được một lít cao. Uống 2 lần mỗi ngày, mỗi lần khoảng 20ml pha với nước ấm.
Lá cây từ bi chữa viêm thấp khớp
Chuẩn bị lá cây từ bi, lá thầu dầu và thạch xương bồ rửa sạch và đem nấu nước đến khi đặc lại. Dùng nước này để ngâm rửa vị trí khớp bị đau.
Mặc dù cây đại bi có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, việc sử dụng cần phải có ý kiến từ bác sĩ chuyên khoa. Nếu có dấu hiệu bất thường trên cơ thể, hãy đi khám và hỏi ý kiến bác sĩ về việc sử dụng cây đại bi để điều trị bệnh. Bác sĩ sẽ tư vấn biện pháp chữa trị thích hợp, an toàn và hiệu quả nhất dựa trên từng trường hợp.
Hãy gọi tổng đài: 1900 56 56 56 hoạt động 24/7 của MEDLATEC để được hỗ trợ tư vấn và điều trị sức khỏe.