Ước tính cân nặng thai nhi trong sản khoa – Bệnh viện Hùng Vương

ƯỚC TÍNH CÂN NẶNG THAI NHI TRONG SẢN KHOA

Ứng dụng những công nghệ tiên tiến trong lĩnh vực sản khoa, ước tính cân nặng thai nhi là một phương pháp quan trọng để xác định trọng lượng của thai nhi trong quá trình mang thai. Đây là thông tin quan trọng giúp theo dõi sự phát triển của thai nhi và cung cấp thông tin hữu ích cho các nhà chuyên môn y tế trong việc quản lý thai kỳ.

Để ước tính trọng lượng của thai nhi, có một số phương pháp thông dụng sử dụng như chụp siêu âm và khám lâm sàng. Trong số đó, siêu âm được xem là phương pháp phổ biến và chính xác nhất để ước tính trọng lượng của thai nhi. Siêu âm sử dụng các thông số khác nhau của thai nhi, bao gồm chu vi đầu, chu vi bụng và chiều dài xương đùi. Từ những số liệu này, ta có thể tính toán trọng lượng thai nhi ước tính dựa trên các công thức cụ thể.

Tại sao phải theo dõi cân nặng thai nhi?

Theo dõi trọng lượng thai nhi ước tính cung cấp thông tin toàn diện về sức khỏe của thai nhi. Nó giúp xác định những vấn đề tiềm ẩn, ví dụ như sự tăng trưởng bất thường như thai chậm tăng trưởng hoặc thai to.

• Thai chậm tăng trưởng (chiếm 3-7% thai kỳ) có thể gây ra nhiều biến chứng ngắn hạn (suy hô hấp, ngạt, hít ối phân su, hạ đường huyết) và dài hạn (ảnh hưởng đến sự phát triển tâm thần vận động).

• Thai to (chiếm khoảng 10%) gây ra các biến chứng đối với mẹ (băng huyết sau sanh, tổn thương sinh dục) và trẻ sơ sinh (kẹt vai, liệt đầm rối cánh tay, gãy xương và sanh ngạt).

Cân nặng như thế nào là bình thường?

Cân nặng thai nhi thay đổi theo tuổi thai và còn phụ thuộc vào chủng tộc, giới tính, thể trạng, tình trạng dinh dưỡng và sức khỏe của mẹ. Để đánh giá cân nặng của thai nhi, ta thường dựa vào bảng cân nặng tham khảo theo từng tuần tuổi thai. Cân nặng thai nhi được cho là bình thường nếu nằm trong khoảng giữa bách phân vị thứ 10 và bách phân vị 90. (Xem hình 1)

Hình 1: Bảng cân nặng thai nhi theo tuần tuổi thai của Hadlock

Bách phân vị là một khái niệm trong xác suất thống kê dùng để đánh giá một giá trị cao hay thấp trong một phân bố của dân số nghiên cứu. Ví dụ, một thai nhi có bách phân vị thứ 20 có nghĩa là 20% thai nhi có cân nặng nhỏ hơn.

Ước tính cân nặng thai nhi theo siêu âm có chính xác không?

Phương pháp ước tính cân nặng thai nhi bằng siêu âm được coi là khá chính xác. Độ chính xác của phương pháp này thường nằm trong khoảng +/- 10% cân nặng thực tế của thai nhi. Ví dụ, một thai nhi được ước tính cân nặng khoảng 3000 gram thì cân nặng thực tế sau sinh sẽ dao động trong khoảng 2700-3300 gram.

Một nghiên cứu gần đây trên dân số Thụy Điển cho thấy các công thức ước tính cân nặng có phần trăm sai lệch trung bình khoảng 4-6%. Tuy nhiên, sai lệch cân nặng phụ thuộc vào nhiều yếu tố như thể trạng của mẹ, tư thế của thai nhi, tuổi thai, tình trạng nước ối, thiết bị sử dụng và kinh nghiệm của bác sĩ siêu âm. Do đo lường sai lệch có thể xảy ra, hai kết quả siêu âm gần nhau (trong khoảng dưới 2-3 tuần) có thể dẫn đến không có sự thay đổi hoặc giảm cân nặng thai nhi.

Nếu kết quả siêu âm có bất thường về cân nặng, tôi nên làm gì?

Nếu kết quả siêu âm cho thấy có những bất thường về cân nặng (thai to hoặc thai nhỏ) hoặc sự phát triển thai có vấn đề (cân nặng không tăng hoặc giảm hoặc tăng không phù hợp), bạn nên gặp bác sĩ chuyên khoa sản để xác định lại kết quả và nhận tư vấn dinh dưỡng phù hợp.

Tóm lại, ước tính cân nặng thai nhi là một công cụ hữu ích trong lĩnh vực sản khoa để đo lường sự phát triển của thai nhi khi mang thai. Nó cung cấp thông tin quan trọng giúp các chuyên gia y tế quản lý thai kỳ và bảo đảm sức khỏe của mẹ và em bé. Tuy nhiên, đây chỉ là phương pháp ước tính gián tiếp, không bao giờ đạt độ chính xác tuyệt đối và độ chính xác của nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, cần được đánh giá bởi các bác sĩ sản khoa.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Atlass JH, Rogan S, Himes KP. Accuracy of estimated fetal weight in extremely preterm infants and the impact of prepregnancy body mass index. Am J Obstet Gynecol MFM 2022.
2. Beta, J., Khan, N., Fiolna, M., Khalil, A., Ramadan, G., and Akolekar, R. (2019). Maternal and neonatal complications of fetal macrosomia: cohort study. Ultrasound Obstet Gynecol, 54: 319-325. https://doi.org/10.1002/uog.20278
3. Lindström, L., Cnattingius, S., Axelsson, O., Granfors, M. Accuracy and precision of sonographic fetal weight estimation in Sweden. Acta Obstet Gynecol Scand. 2023; 102: 699-707. doi:10.1111/aogs.14554
4. Ngô, T. H., & Nguyễn, Đình V. (2020). Vai trò các bảng sinh trắc học thai nhi trong tầm soát thai nhỏ trong tử cung. Tạp Chí Phụ sản, 18(3), 9-13. https://doi.org/10.46755/vjog.2020.3.1099
5. Sharma D, Shastri S, Sharma P. Intrauterine Growth Restriction: Antenatal and Postnatal Aspects. Clin Med Insights Pediatr. 2016;10:67-83
6. Hasmasanu MG, Bolboaca SD, Baizat MI, Drugan TC, Zaharie GC. Neonatal short-term outcomes in infants with intrauterine growth restriction. Saudi Med J. 2015 Aug;36(8):947-53.

BS CK1 Giang Hoài Vân – Khoa Chẩn đoán hình ảnh

Cập nhật 25/8/2023

FAQs

Q: Cần theo dõi cân nặng thai nhi trong thai kỳ không?

A: Đúng, việc theo dõi cân nặng thai nhi là rất cần thiết để đánh giá sự phát triển toàn diện của thai nhi và phát hiện các vấn đề tiềm ẩn.

Q: Phương pháp nào là chính xác nhất để ước tính cân nặng thai nhi?

A: Siêu âm là phương pháp chính xác nhất để ước tính cân nặng thai nhi. Nó sử dụng các thông số khác nhau của thai nhi để tính toán trọng lượng.

Q: Khi kết quả siêu âm có bất thường về cân nặng, tôi nên làm gì?

A: Nếu kết quả siêu âm cho thấy có bất thường về cân nặng thai nhi, bạn nên gặp bác sĩ chuyên khoa sản để xác định lại kết quả và nhận tư vấn dinh dưỡng phù hợp.

Q: Ước tính cân nặng thai nhi có chính xác không?

A: Ước tính cân nặng thai nhi bằng siêu âm là khá chính xác, tuy nhiên vẫn có thể có sai số nhất định do nhiều yếu tố khác nhau.

Conclusion

Trong sản khoa, ước tính cân nặng thai nhi là một công cụ quan trọng để theo dõi sự phát triển của thai nhi và đảm bảo sức khỏe của mẹ và em bé. Siêu âm là phương pháp thông dụng và chính xác nhất để ước tính trọng lượng thai nhi. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc ước tính này chỉ mang tính chất gián tiếp và không thể chính xác hoàn toàn. Nếu có bất kỳ bất thường nào về cân nặng thai nhi, hãy tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế để có biện pháp điều chỉnh và chăm sóc phù hợp.