Mụn trứng cá có thể xảy ra ở bất kỳ giai đoạn nào trong cuộc đời. Đây là tình trạng viêm da ảnh hưởng đến mặt, ngực và lưng. Tuy nhiên, mụn trứng cá thường bắt đầu ở tuổi dậy thì và ảnh hưởng đến khoảng 95% thanh thiếu niên và thanh niên.
Trong độ tuổi vị thành niên, khoảng 77% nam và 89% nữ bị mụn trứng cá. Còn ở người trưởng thành, có 82% nam và 92% nữ bị bệnh trứng cá. Mụn trứng cá cũng có thể kéo dài sau khi trưởng thành. Dưới đây là 10 cách trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì an toàn và hiệu quả giúp cải thiện da khi bị mụn trứng cá.
Tổng quan về mụn trứng cá tuổi teen
Mụn trứng cá xuất hiện khi các lỗ chân lông bị tắc, bao gồm mụn đầu trắng, mụn đầu đen và cả những loại mụn khác. Mụn trứng cá có thể gây đau, nổi cục cứng và sâu trên mặt, cổ, vai, ngực, lưng và cánh tay. Nếu cha mẹ từng bị mụn trứng cá, trẻ có khả năng bị mụn trứng cá cao.
Đến tuổi dậy thì, cơ thể trẻ sẽ trải qua sự thay đổi lớn về nội tiết tố. Mụn trứng cá xuất hiện nhiều nhất trong độ tuổi từ 14 – 19 tuổi và giảm dần sau đó.
Nguyên nhân gây mụn trứng cá ở tuổi dậy thì do sự gia tăng hormone giới tính androgen. Các lỗ chân lông trên da chứa các tuyến dầu. Việc tăng hormone làm tăng hoạt động của các tuyến dầu, sản xuất nhiều dầu hoặc bã nhờn làm tắc nghẽn lỗ chân lông hoặc nang lông, gây mụn nhiều hơn. Nếu da có nhiều dầu, vi khuẩn Cutibacterium acnes sẽ phát triển quá mức, gây viêm đỏ.
Mụn trứng cá có các triệu chứng khác nhau, bao gồm:
- Lỗ chân lông tắc (mụn trứng cá, mụn đầu đen, mụn đầu trắng)
- Sẩn (da tổn thương lên)
- Mụn mủ (da tổn thương xuất hiện mủ)
- U nang (nốt sần chứa mủ hoặc chất lỏng)
Để ngăn mụn trứng cá xuất hiện, cần giữ cho làn da luôn sạch sẽ, rửa mặt và cổ 2 lần mỗi ngày bằng xà phòng dịu nhẹ với nước ấm, không chà xát mặt để tránh kích ứng da và làm mụn trứng cá nặng hơn.
Hình minh họa kiểm tra tình trạng mụn trứng cá
Hướng dẫn cách trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì hiệu quả
Mụn trứng cá ở tuổi dậy thì có xu hướng giảm dần khi trưởng thành hoặc nhờ vào việc duy trì thói quen chăm sóc da thường xuyên. Hiện có nhiều cách để trị mụn trứng cá tuổi dậy thì, hạn chế mụn trứng cá xuất hiện nhiều hơn, ngăn sẹo và giúp làn da sáng mịn hơn. Dưới đây là những cách trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì hiệu quả, bạn có thể tham khảo:
1. Benzoyl peroxide và axit salicylic
Benzoyl peroxide và axit salicylic là 2 phương pháp điều trị mụn trứng cá không kê đơn phổ biến. Trong sữa tắm, sữa rửa mặt, chất làm se da, kem dưỡng ẩm thường có chứa axit salicylic giúp loại bỏ các tế bào da chết có thể gây mụn trứng cá (mụn đầu trắng, mụn đầu đen).
Benzoyl peroxide là phương pháp điều trị mạnh hơn đối với các loại mụn nặng và viêm đỏ, giúp làm khô các tế bào da chết, kiểm soát bã nhờn dư thừa, tiêu diệt vi khuẩn gây mụn. Sản phẩm có chứa 2% – 5% benzoyl peroxide có thể cải thiện tình trạng mụn nang, nốt sần, mụn mủ. Nếu mụn viêm thường xuyên và lan rộng, nên sử dụng sữa rửa mặt hoặc kem dưỡng da có chứa 10% benzoyl peroxide để kiểm soát mụn.
Cần cẩn thận khi sử dụng benzoyl peroxide vì có thể làm ố màu quần áo, tóc nhuộm. Tuy nhiên, nếu bạn bị mụn trứng cá viêm nặng, cần liên hệ bác sĩ da liễu để có phương pháp điều trị thích hợp, hiệu quả và an toàn.
2. Retinoid
Nếu benzoyl peroxide không hiệu quả, bác sĩ da liễu sẽ kê toa retinoid (dẫn xuất vitamin A) trị mụn dạng gel hoặc kem (có thể bôi 2 lần/ngày). Mụn viêm phổ biến trong độ tuổi dậy thì cũng có thể được điều trị bằng retinoids. Retinoids là dẫn xuất vitamin A giúp ngăn u nang, nốt sần và kiểm soát dầu trên da. Khi sử dụng retinoids, cần tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời do vitamin A làm tăng độ nhạy cảm của da với tia UV.
Isotretinoin là retinoid có dạng viên uống hàng ngày, mạnh hơn nhiều so với retinoid bôi ngoài da. Tuy nhiên, nó có một số độc tính và tác dụng phụ nên cần sự chỉ định và theo dõi của bác sĩ. Ngoài ra, Isotretinoin không thích hợp cho phụ nữ mang thai do có thể gây hại cho thai nhi.
3. Kháng sinh bôi và uống
Việc dùng thuốc kháng sinh giúp loại bỏ mụn viêm do vi khuẩn P. acnes gây ra. Có thể dùng thuốc kháng sinh bôi ngoài da dưới dạng kem hoặc gel, hoặc thuốc kháng sinh uống trong một số ngày nhất định. Tuy nhiên, không nên lạm dụng thuốc kháng sinh uống vì có thể gây kháng thuốc kháng sinh.
Việc sử dụng thuốc kháng sinh cần có liều lượng thích hợp. Nếu bạn bị mụn trứng cá, nên đến gặp bác sĩ da liễu để được tư vấn xem liệu bạn cần điều trị bằng kháng sinh hay không.
4. Không nặn mụn
Mặc dù có nhiều cách chữa mụn trứng cá tuổi dậy thì, bạn không nên tự ý nặn mụn vì điều này dễ gây viêm nhiễm và thậm chí gây sẹo vĩnh viễn. Nếu bạn nặn mụn nang hoặc các loại mụn sâu khác, có thể khiến vi khuẩn xâm nhập sâu hơn vào da hoặc nổi mụn nhiều hơn. Hãy kiên nhẫn áp dụng các phương pháp điều trị mụn trứng cá để mang lại hiệu quả và bảo vệ da tốt hơn.
5. Sử dụng các sản phẩm không gây dị ứng
Chọn các sản phẩm không chứa dầu và không gây mụn để bảo vệ da khỏi bị tắc nghẽn lỗ chân lông. Cần kiểm tra kỹ thành phần trước khi sử dụng, tránh những sản phẩm chứa chất kích thích gây dị ứng như rượu, nước hoa.
6. Nhẹ nhàng rửa sạch da hai lần một ngày
Rửa sạch da là một bước quan trọng trong việc chăm sóc và cải thiện tình trạng mụn. Hãy rửa mặt nhẹ nhàng bằng khăn sạch và nước ấm hai lần mỗi ngày để ngăn mụn trứng cá.
7. Tẩy tế bào chết mỗi tuần một lần
Tẩy da chết hàng tuần cũng có thể giúp chữa mụn trứng cá hiệu quả. Có thể sử dụng các liệu pháp tẩy tế bào chết chứa axit salicylic hoặc axit alpha-hydroxy. Bạn cũng có thể dùng mặt nạ bùn để giúp thông thoáng lỗ chân lông và loại bỏ tế bào da chết.
8. Thoa kem chống nắng mỗi ngày
Kem chống nắng giúp bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời, giúp ngăn mụn trứng cá do cháy nắng gây ra. Đặc biệt, khi sử dụng retinoids để điều trị mụn trứng cá, da dễ bị bỏng hơn nên cần thoa kem chống nắng để bảo vệ da. Nên chọn kem chống nắng có chỉ số SPF 30 trở lên và có nhãn “không gây mụn” hoặc “không chứa dầu”. Bạn có thể dùng kem dưỡng ẩm hoặc kem nền 2 trong 1 có chứa sẵn kem chống nắng để tiết kiệm thời gian.
9. Không đeo băng hoặc mặc quần áo chật
Không nên đeo băng che mụn hoặc mặc quần áo quá chật vì có thể làm da tăng tiết dầu và vi khuẩn xâm nhập vào da, gây tắc nghẽn lỗ chân lông và mụn thêm. Hãy mặc quần áo rộng rãi, từ chất liệu cotton khi bị mụn trứng cá. Rửa mặt và tắm ngay sau khi tập thể dục để giữ cho lỗ chân lông được sạch và thông thoáng.
10. Thay đổi chế độ ăn uống
Chế độ ăn uống có vai trò quan trọng trong việc gây ra mụn trứng cá. Có thực phẩm không gây mụn trứng cá nhưng cũng có một số loại thực phẩm có thể góp phần gây ra mụn trứng cá như sữa, đồ ăn ngọt và các đồ ăn chế biến sẵn. Do đó, việc ăn uống đúng cách và lựa chọn thực phẩm phù hợp sẽ giúp ngăn mụn trứng cá xuất hiện. Hơn nữa, uống nhiều nước mỗi ngày giúp giữ nước cho da, không tích tụ tế bào da chết và duy trì làn da sạch mụn.
Một số lời khuyên dành cho cha mẹ và các bạn trẻ
Mụn trứng cá có thể là một thách thức và cha mẹ cần quan tâm, hỗ trợ con mình cải thiện mụn trứng cá ở tuổi dậy thì, giúp bảo vệ da khỏe cho con, tránh trầm cảm cho trẻ do thiếu tự tin gây ra.
1. Lời khuyên cho cha mẹ
Nếu con của bạn đang gặp phải tình trạng mụn trứng cá nghiêm trọng, hãy xem xét một cách nghiêm túc, chia sẻ và hướng dẫn con chăm sóc và vệ sinh da sạch sẽ, giúp con giảm căng thẳng trong cuộc sống để cải thiện mụn trứng cá. Đặc biệt, hãy đưa con đến bác sĩ da liễu để có những phương pháp điều trị phù hợp với tình trạng mụn và tránh viêm nhiễm hoặc để lại sẹo, thâm.
2. Lời khuyên cho thanh thiếu niên
Mụn trứng cá có thể làm bạn cảm thấy không tự tin. Tuy nhiên, bạn cần chia sẻ với người thân về những gì mình đang trải qua và nhờ cha mẹ đưa đến bác sĩ da liễu để được hỗ trợ điều trị mụn trứng cá hiệu quả và an toàn. Bạn có thể tìm người khác cùng tuổi hoặc nhờ bác sĩ tư vấn thông qua các nhóm hỗ trợ trực tuyến để cải thiện tình trạng mụn.
FAQs
1. Mụn tuổi dậy thì có tự hết không?
Có. Đa số thanh thiếu niên sẽ hết mụn khi trưởng thành, hết tuổi dậy thì. Tuy nhiên, một số người vẫn sẽ bị mụn trứng cá ở tuổi trưởng thành. Đó là lý do khi mụn trứng cá xuất hiện, bạn cần đến bác sĩ để điều trị sớm và tránh các biến chứng, di chứng do mụn.
2. Trẻ nên sử dụng những mỹ phẩm nào an toàn để chăm sóc da?
Cha mẹ nên chọn sữa rửa mặt dịu nhẹ, không chứa xà phòng và không gây kích ứng để bảo vệ da cho con. Trẻ cần tẩy trang trước khi đi ngủ và rửa mặt 2 lần/ngày.
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM có chuyên khoa Da liễu với thiết bị máy móc hiện đại và bác sĩ giàu kinh nghiệm trong việc điều trị mụn và các vấn đề da liễu khác để người bệnh yên tâm khi khám chữa bệnh tại đây. Bạn có thể liên hệ theo các thông tin sau để đăng ký lịch hẹn khám bệnh:
- Gọi tổng đài 0287 102 6789 – 093 180 6858 (TP HCM) hoặc 024 3872 3872 – 024 7106 6858 (Hà Nội) để đăng ký lịch hẹn khám bệnh riêng với chuyên gia, thông qua nhân viên chăm sóc khách hàng.
- Đăng ký hẹn khám bệnh với bất kỳ bác sĩ nào mà bạn tin tưởng bằng cách truy cập đường link: Đặt lịch khám
- Gửi tin nhắn trên Fanpage Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh hoặc Fanpage Tiết niệu – Nam học BVĐK Tâm Anh
- Nhắn tin qua Zalo OA của BVĐK Tâm Anh.
Có nhiều cách trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì, tuy nhiên khi xuất hiện mụn trứng cá, nên đến bác sĩ da liễu để có phương pháp điều trị phù hợp với tình trạng mụn và mang lại hiệu quả nhanh chóng, tránh nhiễm trùng hoặc sẹo thâm do mụn trứng cá.