Bệnh sốt xuất huyết là gì?
Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, do vi rút dengue gây ra. Bệnh này lây lan qua muỗi vằn đốt người bị nhiễm vi rút và truyền bệnh cho người lành qua vết đốt. Có hai loại muỗi vằn truyền bệnh, là Aedes aegypti và Aedes albopictus, trong đó, muỗi Aedes aegypti là loại phổ biến nhất.
Bệnh sốt xuất huyết xảy ra ở hầu hết các nước có khí hậu nhiệt đới. Ở Việt Nam, bệnh này phổ biến trên cả 4 miền Bắc, Trung, Nam và Tây Nguyên, cả ở thành thị và nông thôn. Bệnh thường bùng phát vào mùa mưa, đặc biệt là trong các tháng 7, 8, 9, và 10.
Sự nguy hiểm của bệnh sốt xuất huyết:
- Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và vắc xin phòng bệnh.
- Bệnh thường gây ra dịch lớn, ảnh hưởng đến nhiều người cùng lúc, khó khăn trong công tác điều trị. Đặc biệt, trẻ em có nguy cơ tử vong cao, gây thất thoát kinh tế và xã hội nghiêm trọng.
- Bệnh sốt xuất huyết do vi rút Dengue gây ra có 4 típ gây bệnh là D1, D2, D3, D4. Cả 4 típ này đều tồn tại ở Việt Nam và xen kẽ gây dịch. Do hệ miễn dịch chỉ có tác dụng đối với từng típ vi rút, nên người có thể mắc bệnh sốt xuất huyết lần thứ hai hoặc thứ ba bởi các típ khác nhau.
Đặc điểm của muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết:
- Muỗi có màu đen, thân và chân có những đốm trắng, thường được gọi là muỗi vằn.
- Muỗi vằn đốt người vào ban ngày, đặc biệt là vào sáng sớm và chiều tối.
- Muỗi vằn thường trú đậu ở các góc tối trong nhà, trên quần áo, chăn màn, dây phơi và các vật dụng trong nhà.
- Muỗi vằn đẻ trứng, sinh sản ở các ao, vũng nước hoặc các đồ chứa nước sạch trong và xung quanh nhà như bể nước, chum, vại, lu, khạp, giếng nước, hốc cây. Muỗi vằn phát triển mạnh vào mùa mưa, khi nhiệt độ trung bình hàng tháng vượt trên 20º C.
Biểu hiện của bệnh:
Thể bệnh nhẹ:
- Sốt cao đột ngột từ 39 – 40 độ C, kéo dài từ 2 – 7 ngày, khó hạ sốt.
- Đau đầu mạnh ở vùng trán, sau nhãn cầu.
- Có thể xuất hiện nổi mẩn hoặc phát ban.
Thể bệnh nặng:
Ngoài các dấu hiệu như thể bệnh nhẹ, còn kèm theo một hoặc nhiều dấu hiệu sau:
- Xuất hiện các dấu hiệu xuất huyết như chấm xuất huyết ngoài da, chảy máu cam, chảy máu chân răng, vết bầm tím tại chỗ tiêm, nôn/ói ra máu, đi cầu phân đen (do xuất huyết nội tạng).
- Đau bụng, buồn nôn, chân tay lạnh, người vật vã, hốt hoảng (hội chứng choáng do xuất huyết nội tạng gây mất máu, tụt huyết áp). Trường hợp không được cấp cứu và điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong.
Cần làm gì khi nghi ngờ bị sốt xuất huyết:
- Đưa ngay người bệnh đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.
Cách phòng bệnh sốt xuất huyết:
Cách phòng bệnh tốt nhất là diệt muỗi, cắt đứt chuỗi lây nhiễm muỗi và phòng ngừa muỗi đốt.
-
Loại bỏ nơi sinh sản của muỗi, diệt các chủng muỗi bằng cách:
- Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không thể đẻ trứng.
- Thả cá hoặc mèo vào các dụng cụ chứa nước lớn như bể nước, giếng, chum, vại để diệt muỗi.
- Rửa sạch các đồ dùng chứa nước nhỏ và vừa như lu, khạp hàng tuần.
- Thu gom và hủy các vật dụng phế thải trong và xung quanh nhà như chai, mảnh chai, mảnh lọ, ống bơ, vỏ dừa, lốp xe cũ, hốc tre, bẹ lá… Đồng thời, vệ sinh môi trường, lật úp các dụng cụ chứa nước khi không sử dụng.
- Đặt muối hoặc dầu vào bát nước để ngăn muỗi đẻ trứng, và thay nước trong bình hoa/bình bông thường xuyên.
-
Phòng chống muỗi đốt:
- Mặc quần áo dài tay.
- Ngủ trong màn chống muỗi cả ban ngày và ban đêm.
- Sử dụng bình xịt diệt muỗi, hương muỗi, kem xua muỗi, vợt điện diệt muỗi…
- Sử dụng rèm che, màn tẩm chất diệt muỗi.
- Đối với những người bị sốt xuất huyết, nằm trong màn để tránh muỗi đốt và ngăn lây lan bệnh cho người khác.
-
Tích cực phối hợp với chính quyền và ngành y tế trong các đợt phun hóa chất để phòng chống dịch bệnh.
FAQs
Q: Sốt xuất huyết có thuốc điều trị không?
A: Hiện tại chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho bệnh sốt xuất huyết.
Q: Bệnh sốt xuất huyết có gây tử vong không?
A: Bệnh sốt xuất huyết có thể gây tử vong, đặc biệt là đối với trẻ em.
Q: Bệnh sốt xuất huyết có lây lan giữa người với người không?
A: Bệnh sốt xuất huyết không lây lan trực tiếp giữa người với người, mà thông qua muỗi vằn.
Conclusion
Bệnh sốt xuất huyết là một bệnh nguy hiểm mà chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và vắc xin phòng bệnh. Việc phòng ngừa và diệt muỗi là cách tốt nhất để ngăn chặn sự lây lan của bệnh. Chúng ta cần chú ý tới vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, và thực hiện các biện pháp phòng chống muỗi đề phòng.