Trong xã hội hiện đại, những nghề như bác sĩ, kỹ sư thường được tôn vinh và được biết đến rộng rãi. Tuy nhiên, còn nhiều nghề ít người chọn theo đuổi, trong đó có nghề bán quan tài, bia mộ và các dịch vụ tang lễ.
Ở Orange County, nơi có nhiều nhà quàn và cửa hàng bán quan tài, bia mộ, số lượng công ty do người Việt sở hữu để lo các vấn đề liên quan đến tang lễ thì rất ít. Một trong số ít cửa hàng quan tài, bia mộ lâu đời ở Little Saigon là Tobia Casket ở thành phố Westminster, do ông Thiêm Nguyễn điều hành. Cửa hàng này nằm trên đường Newland, cách ngã tư với đường Westminster và đã hoạt động suốt 20 năm qua.
Ông Thiêm Nguyễn, chủ công ty Tobia Casket. (Hình: Thiện Lê/Người Việt)
Ông Thiêm Nguyễn chia sẻ: “Tôi đã mở công ty này cách đây 20 năm sau khi mẹ tôi qua đời vào năm 1998. Khi đó, chỉ có nhà quàn Peek và giá cả rất đắt, đặc biệt là quan tài. Cả người Mỹ và người Việt đều phải lo cho đám tang của người thân, gia đình, nên đều cần mua quan tài. Quan tài là một món đắt tiền, không phải về giá trị mà là do các nhà quàn định giá cao để kiếm lời. Sau khi tổ chức đám tang cho mẹ tôi, tôi mới biết được giá quan tài cao như vậy và quyết định mở cửa hàng bán quan tài và mộ bia. Điều này cũng là duyên số của tôi.”
Với quá trình mua bán quan tài và bia mộ, ông Thiêm chia sẻ: “Khách hàng đến đặt hàng và chúng tôi cung cấp nhiều kiểu dáng, mẫu mã và mức giá khác nhau từ các công ty sản xuất ở Los Angeles. Chúng tôi có các loại quan tài có sẵn trong phòng trưng bày, nếu khách hàng muốn mua thì chúng tôi có thể giao trong ngày hoặc trong một hoặc hai ngày tới. Nếu khách hàng muốn đặt làm quan tài hoàn toàn mới, chúng tôi cần khoảng bốn đến năm ngày để hoàn thành.”
Ông cho rằng cửa hàng của mình có giá cả phải chăng để phục vụ cộng đồng, đặc biệt là về mặt bia mộ. Theo ông, nếu khách hàng đặt mua bia mộ ở các nghĩa trang, giá sẽ cao hơn gấp đôi so với việc đặt hàng tại công ty ông.
Các mẫu quan tài. (Hình: Thiện Lê/Người Việt)
Về mặt cạnh tranh, ông Thiêm cho biết công ty của ông chỉ cạnh tranh với các nhà quàn chính thống. Ông cũng nói rằng trong những năm gần đây, đã có vài cửa hàng bán quan tài và bia mộ mới mọc lên, nhưng ông không lo lắng bởi cửa hàng của ông đã có uy tín trong suốt thời gian dài và còn có phòng trưng bày sản phẩm.
Bà Ngọc Lê, một cư dân tại Westminster, chia sẻ quan điểm của mình về nghề bán quan tài, bia mộ và các dịch vụ tang lễ: “Tôi nghĩ đây là một nghề đáng quý vì không phải ai cũng dám theo nghề này. Mặc dù nghề này đáng quý, nhưng tôi cảm thấy nó hơi u ám một chút vì những người làm nghề này luôn phải đối mặt với sự chết chóc của người khác, từ việc mua quan tài, bia mộ cho đến các thủ tục tang lễ. Tôi chắc chắn rằng tôi sẽ không bao giờ dám làm nghề này vì nó quá “lạnh”.”
Ông Nguyễn Văn Năm, một người thường đến nhà thờ Blessed Sacrament ở Westminster, cũng chia sẻ quan điểm của mình về nghề này. Ông cũng như bà Ngọc, cho rằng đây là một nghề đáng quý, nhưng ông không bao giờ dám làm vì liên quan đến các vấn đề tang lễ, “tối tăm” quá. Ông Năm cho rằng ai sống trên thế giới này cũng sẽ phải qua cửa ấy, nên cuối cùng cũng sẽ cần đến các dịch vụ này. Ông cũng kể rằng gia đình ông đã từng đến công ty Tobia Casket để chuẩn bị tang lễ cho cha ông cách đây khoảng mười năm. Ông rất trân trọng công ty này vì nó là một dịch vụ của người Việt, có giá cả hợp lý và đáng tin cậy trong việc lo cho đồng hương.
Theo bà Ngọc và ông Năm, nghề này đòi hỏi phải đối diện với công việc tang lễ cho người khác, đôi khi gặp gỡ những người đã ra đi, nên nhiều người e sợ và ít ai dám theo đuổi nghề bán quan tài và bia mộ. Ông Thiêm chia sẻ kinh nghiệm của mình: “Nếu tôi sợ thì tôi sẽ không dám bước vào nghề này từ đầu. Tôi là một người Công giáo, nên tôi tin rằng sau khi qua đời, con người sẽ có linh hồn. Mặc dù tôi tin như vậy và đã làm nghề này hơn 20 năm, nhưng tôi chưa bao giờ gặp phải người từ thế giới bên kia.”
Mặc dù cửa hàng Tobia Casket đã có mặt ở Little Saigon suốt hơn 20 năm, ông Thiêm cho biết nghề của ông, cũng như tất cả các ngành nghề khác, đều đối mặt với những khó khăn riêng. Ngoài cạnh tranh, ông cho rằng khó khăn lớn nhất của nghề này là tổ chức công việc.
“Chúng tôi chỉ quảng cáo đúng mức cần thiết để tránh quá tải. Thật sự, có những tuần có nhiều đám tang diễn ra, nhưng chúng tôi không dám nhận quá nhiều đơn hàng vì không đủ nhân viên và phương tiện di chuyển, cũng như không đảm bảo thời gian. Về mặt giá cả, chúng tôi cũng bán sản phẩm như các nơi khác, không tăng giá. Quan trọng nhất, chúng tôi làm ăn dựa trên uy tín,” ông Thiêm chia sẻ.
Ngoài ra, việc đáp ứng nhu cầu của từng khách hàng cũng là một thách thức trong nghề. Với việc người Việt thường theo đạo Phật và đạo Công giáo, ông cần tìm cách để đáp ứng mong muốn của khách hàng. Ông phải liên lạc với các chùa và nhà thờ, cùng với đó là lo giai đoạn tang lễ phù hợp theo tôn giáo của gia đình.
Về tương lai của công ty, ông Thiêm chia sẻ: “Con trai tôi mới tốt nghiệp ngành kinh doanh, nhưng tôi không biết liệu con có muốn tiếp nghiệp công việc của bố không. Tôi không bắt buộc con làm theo, nhưng tôi khuyến khích vì công ty của tôi đã tồn tại lâu năm, có khách hàng quen mà con chỉ cần lấy giấy phép và tiếp tục công việc của bố thôi.”