Bệnh tay chân miệng cấp độ 1 là một loại bệnh nhẹ nhất trong chuỗi bệnh tay chân miệng và thường không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách, bệnh có thể để lại nhiều hậu quả ảnh hưởng đến sức khỏe, tâm lý, và cuộc sống của trẻ sau này.
Bệnh tay chân miệng cấp độ 1 được giải thích bởi ThS.BS Nguyễn Anh Duy Tùng từ Trung tâm Thông tin Y khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.
Bệnh tay chân miệng cấp độ 1 là gì?
Tay chân miệng là một căn bệnh lây nhiễm có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Trẻ dưới 5 tuổi chiếm tỷ lệ mắc bệnh cao nhất và trẻ dưới 3 tuổi là nhóm có nguy cơ cao nhất gặp phải biến chứng. Ở Việt Nam, bệnh tay chân miệng thường bùng phát mạnh vào khoảng tháng 3-5 và tháng 9-12.
Theo các triệu chứng và mức độ nghiêm trọng, bệnh tay chân miệng được chia thành 4 cấp độ. Trong đó, tay chân miệng cấp độ 1 là giai đoạn nhẹ nhất, thể hiện qua việc có một số tổn thương trên da, loét miệng, xuất hiện ít mụn nước, và không gây ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống hàng ngày của bệnh nhân.
Nguyên nhân bị tay chân miệng độ 1
Bệnh tay chân miệng do các chủng virus đường ruột thuộc nhóm Enterovirus gây ra, chủ yếu là Coxsackievirus A16 và Enterovirus 71 (EV71). Đối với các trường hợp bị nhiễm Enterovirus 71, bệnh thường nghiêm trọng, dễ lây lan, và có nguy cơ cao gây biến chứng. Một số biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra như viêm não, viêm màng não, ảnh hưởng đến hệ thần kinh, rối loạn hệ thống điều hòa tim mạch và hô hấp, thậm chí có thể gây tử vong ở trẻ.
Triệu chứng tay chân miệng cấp độ 1
Ở cấp độ 1 của bệnh tay chân miệng, trẻ thường bắt đầu với các triệu chứng như mệt mỏi, sốt nhẹ. Sau đó, các nốt mụn nước đặc trưng của bệnh sẽ xuất hiện trên cơ thể trẻ, chủ yếu tập trung ở vùng miệng, mông, tay và chân. Thường thì các nốt mụn nước này sẽ biến mất sau khoảng 1-2 tuần nếu được chăm sóc tốt. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nốt mụn nước bị vỡ sẽ tạo thành các vết loét và gây đau rát cho trẻ.
Ngoài các triệu chứng điển hình, trẻ bị tay chân miệng cấp độ 1 có thể có các triệu chứng đi kèm như đau nhức cơ, cứng cổ, đau đầu, ngủ giật mình, ngủ không ngon giấc, hay ngủ li bì, đau họng, khó nuốt, chảy nước miếng, thường xuyên quấy khóc,…
Trẻ xuất hiện các nốt mụn nước ở tay do bệnh tay chân miệng gây ra.
Bệnh tay chân miệng cấp độ 1 bao lâu thì khỏi?
Hầu hết các trường hợp mắc bệnh tay chân miệng cấp độ 1 sẽ khỏi bệnh trong khoảng 7-10 ngày nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách tại nhà. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn cho trẻ, bố mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ chẩn đoán và hướng dẫn điều trị cho đến khi bệnh được chữa khỏi hoàn toàn.
Tay chân miệng cấp độ 1 có lây không?
Có. Tay chân miệng có thể lây trực tiếp từ người này sang người khác và dễ bùng phát dịch bệnh khi không có biện pháp phòng ngừa và kiểm soát tốt. Theo thống kê của Bộ Y tế, trong hơn 2 tháng đầu năm 2023, cả nước đã ghi nhận 315 ca mắc tay chân miệng, cao hơn gấp 2,2 lần so với cùng kỳ năm 2022.
Bệnh tay chân miệng lây truyền chủ yếu qua đường tiêu hóa. Khi một người tiếp xúc với chất tiết từ mũi, miệng, hoặc dịch tiết từ các vết loét, nốt mụn nước, đặc biệt là phân của người mắc tay chân miệng, virus gây bệnh sẽ lây nhiễm qua người này và gây bệnh. Do đó, người mắc bệnh cần được phát hiện và cách ly để ngăn chặn sự lây lan. Đồng thời, mọi người cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa tay chân miệng, đặc biệt là trong các thời điểm bùng phát mạnh của bệnh.
Một số yếu tố tăng nguy cơ mắc bệnh tay chân miệng ở trẻ em bao gồm: trẻ trong độ tuổi đi học, thường xuyên tiếp xúc với các khu vực công cộng như nhà trẻ, trường học, siêu thị, công viên, khu vui chơi giải trí,…
Điều trị bệnh tay chân miệng cấp độ 1
Để trẻ nhanh khỏi bệnh mà không gây ra biến chứng, việc phát hiện và điều trị tay chân miệng cấp độ 1 đúng cách là rất quan trọng. Dưới đây là các phương pháp điều trị tay chân miệng cấp độ 1:
1. Nguyên tắc điều trị tay chân miệng độ 1
Hiện nay, chưa có thuốc đặc trị cho bệnh tay chân miệng. Tuy nhiên, để quá trình chăm sóc và điều trị diễn ra an toàn và hiệu quả, bố mẹ cần tuân thủ các nguyên tắc điều trị bệnh dưới đây:
- Chỉ sử dụng thuốc kháng sinh khi cần thiết, khi trẻ bị nhiễm vi khuẩn.
- Duy trì chế độ dinh dưỡng phù hợp, đảm bảo trẻ được cung cấp đủ chất dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng và sức khỏe.
- Theo dõi chặt chẽ và điều trị sớm đúng cách khi trẻ có biến chứng của bệnh tay chân miệng.
- Trẻ bị tay chân miệng cấp độ 1 nên được điều trị tại cơ sở y tế uy tín gần nhà.
- Cách ly trẻ với những người xung quanh. Trong trường hợp trẻ phải tiếp xúc với người khác hoặc đến những khu vực công cộng, bố mẹ cần áp dụng biện pháp hạn chế tiếp xúc như đeo khẩu trang, đeo găng tay,…
- Vệ sinh đồ dùng của trẻ bằng dung dịch sát khuẩn y tế.
- Xịt khử khuẩn và vệ sinh môi trường sống xung quanh.
2. Phương pháp điều trị tay chân miệng độ 1
Khi trẻ bị tay chân miệng cấp độ 1, bố mẹ có thể điều trị bệnh cho trẻ bằng cách:
- Cho trẻ uống thuốc hạ sốt Paracetamol hoặc Ibuprofen trong trường hợp trẻ sốt cao, với liều lượng phù hợp theo chỉ định của bác sĩ. Đồng thời, đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và hỗ trợ cho đến khi sốt giảm ít nhất 48 giờ.
- Thoa gel Antacid lên các vết thương, loét ở miệng để trẻ cảm thấy dễ chịu hơn, dễ nhai và nuốt thức ăn hơn.
- Sử dụng các loại thuốc kháng histamin nhằm giảm triệu chứng ngứa của nốt ban nước.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng một số loại thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm trùng tại các vết loét do nốt mụn nước vỡ.
Bố mẹ cần tuân thủ lịch tái khám theo yêu cầu của bác sĩ. Đồng thời, đảm bảo cho trẻ được cung cấp chế độ dinh dưỡng đủ chất, khoa học và phù hợp với độ tuổi. Bên cạnh đó, bố mẹ nên chia nhỏ bữa ăn hàng ngày để đảm bảo trẻ ăn đủ, cung cấp đủ năng lượng và dưỡng chất cần thiết. Lưu ý không ép buộc trẻ ăn.
3. Lưu ý khi điều trị tay chân miệng độ 1
Mặc dù triệu chứng và ảnh hưởng của tay chân miệng cấp độ 1 đến sức khỏe của trẻ nhẹ, bệnh vẫn có thể gây biến chứng nguy hiểm. Do đó, bố mẹ cần lưu ý một số vấn đề sau đây:
- Thường xuyên kiểm tra thân nhiệt của trẻ.
- Đảm bảo trẻ uống đủ nước.
- Theo dõi và kiểm tra xem trẻ có dấu hiệu nôn mửa hay giật mình không.
- Thường xuyên kiểm tra nhịp tim và huyết áp.
- Tránh cho trẻ ăn thức ăn nhanh, đồ ăn cay, mặn, nóng.
- Tránh cho trẻ ăn các loại trái cây có thể gây kích ứng như cam, quýt,…
- Nếu môi trường quá nóng, bố mẹ có thể cho trẻ ăn một ít kem mềm, không quá lạnh để giảm đau rát và giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn.
Xem thêm: Nguyên nhân, triệu chứng tay chân miệng cấp độ 3
FAQs
Khi nào nên gặp bác sĩ?
Trong quá trình chăm sóc và điều trị tay chân miệng cấp độ 1 tại nhà, bố mẹ cần theo dõi kỹ càng các triệu chứng của trẻ. Nếu bệnh không có dấu hiệu thuyên giảm, thậm chí có sự tiến triển nghiêm trọng hoặc chuyển thành tay chân miệng cấp độ 2, bố mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Bố mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay khi trẻ có các triệu chứng sau đây:
- Sốt cao.
- Thở nhanh.
- Đi loạng choạng.
- Môi tái tê.
- Vã mồ hôi.
- Tay chân lạnh.
- Co giật.
- Hôn mê.
- Mất ý thức.
Nếu bạn muốn biết thêm thông tin về cách chăm sóc và những vấn đề sức khỏe khác của trẻ, bạn có thể liên hệ khoa Nhi, bệnh viện đa khoa Tâm Anh theo địa chỉ:
Tại đây là những thông tin hữu ích về bệnh tay chân miệng cấp độ 1. Hy vọng với những thông tin này, các bậc phụ huynh đã hiểu rõ hơn về căn bệnh tay chân miệng, từ đó phát hiện sớm và có phương pháp điều trị kịp thời trong giai đoạn đầu.